O Bρετανός φιλέλληνας Κλέμεντ Χάρις που θυσιάστηκε για την Ελλάδα

του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά.

Γεννημένος στο Λονδίνο το 1871 και απόφοιτος του Χάροου, με μουσικές σπουδές στη Φρανκφούρτη –μαθητής της Κλάρας Σούμαν–, σε ηλικία μόλις 26 χρόνων θυσίασε τη ζωή του για την Ελλάδα!

Ήταν ο Κλέμεντ Χάρις, λάτρης του ελληνικού πολιτισμού, ο οποίος ήρθε εθελοντής στη χώρα μας όταν ξέσπασε ο αποκαλούμενος ατυχής πόλεμος του 1897. Ο πατέρας του Φρειδερίκος, ήταν από τις πιο αγαπημένες φυσιογνωμίες του Σίτι του Λονδίνου και ο νεαρός Χάρις από τους ανερχόμενους βλαστούς της αγγλικής αριστοκρατίας. Εξάλλου, ο αδελφός του Όστεν υπήρξε πρόεδρος του Συμβουλίου της Μίντλαντ Μπάνκ.

«Είναι ενδεχόμενον να μην ξαναγράψω σ’ αυτό το βιβλίον», δήλωνε στο ημερολόγιό του λίγες ημέρες πριν από τη θυσία του, επισημαίνοντας ότι το να πολεμήσει κανείς για την Ελλάδα «είναι το ελάχιστον που μπορεί να κάμει ένας τίμιος άνθρωπος προς μίαν χώραν, η οποία ζητεί την απελευθέρωσίν της εν ονόματι του Σταυρού και η οποία εμποδίζεται από τας δήθεν πολιτισμένας Δυνάμεις»! Απλός στρατιώτης, έπεσε στη μάχη των Πέντε Πηγαδιών, όπου πολέμησε μανιωδώς στην πρώτη γραμμή, παρά το γεγονός ότι ήταν ήδη τραυματισμένος.

Όταν οι σάλπιγγες έδωσαν σήμα υποχώρησης, ένας δεκανέας τού φώναζε: «Πίσω μίστερ Χάρις! Πίσω γρήγορα!». «Δεν υποχωρώ» ήταν η απάντησή του. Κυκλώθηκε από τους εχθρούς και φονεύθηκε. Ούτε η σορός του δεν βρέθηκε για να κηδευτεί χριστιανικά. Δρόμος δεν φέρει το όνομά του, μνημείο ακόμη δεν ανεγέρθηκε και το όνομά του δεν περιλαμβάνεται στα λήμματα των ελληνικών εγκυκλοπαιδειών.

Το συμφωνικό ποίημά του «Ο απολεσθείς Παράδεισος», που είχε ήδη προλάβει να συνθέσει, παρουσιάστηκε το 1937 στο Ηρώδειο και παρουσιάστηκε ξανά το 1999 από την Ορχήστρα των Χρωμάτων. Η αδελφή του συνέχισε τη φιλελληνική δράση της οικογένειας και επισκεπτόταν συχνά την Ελλάδα.

ΠΗΓΕΣ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Είναι γνωστό πως το μεγαλύτερο μέρος των δημοσιεύσεων στην εφημερίδα μας αλλά και στον ιστότοπο www.mikros-romios.gr στηρίζεται σε αδημοσίευτες πηγές και είναι προϊόν πρωτογενούς έρευνας.
Επειδή δεν είναι δυνατόν να παρατίθενται παραπομπές, λόγω του δημοσιογραφικού χαρακτήρα των δημοσιεύσεων, οι ερευνητές που επιθυμούν να εντρυφήσουν περισσότερο στα δημοσιευόμενα θέματα μπορούν να επικοινωνούν με το Τμήμα Αρχειακών Μελετών του «Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών - Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία» (Tηλ: 210-3426833 και 210-3231397) ή ηλεκτρονικά (info@mikros-romios.gr), ώστε να ενημερώνονται για παραπομπές ή να συλλέγουν συμπληρωματικές πληροφορίες.