ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΑΚΕΣ ΣΥΛΛΟΓΕΣ Ε. Γ. ΣΚΙΑΔΑ

Ένας απέραντος πλούτος φυλάσσεται στις εγκαταστάσεις του Ελευθερίου Σκιαδά όπου φιλοξενείται σήμερα «Ο Μικρός Ρωμηός». Πλούτος που υποστηρίζει τις ερευνητικές και επιστημονικές δραστηριότητες της έκδοσης της εφημερίδας και του εμπλουτισμού του διαδικτυακού τόπου της. Ο Νίκος Σκιαδάς κατέλιπε πλούσιο υλικό, ενώ αργότερα προστέθηκε το πλουσιότατο αρχείο εφημερίδων της μεταπολιτευτικής περιόδου που συγκεντρώθηκε σε ημερήσια βάση από τον πατέρα του Ελευθερίου Σκιαδά, Γεώργιο Σκιαδά. Επιπλέον, εξίσου σημαντικό υλικό αγοράστηκε από το εσωτερικό και το εξωτερικό κατά τη διάρκεια της τελευταίας εικοσαετίας. Εξαιρετικά σημαντικές για τη διαμόρφωση των βιβλιοθηκών και των αρχειακών συλλογών του Ελευθερίου Σκιαδά υπήρξαν οι δωρεές ιδιωτών, ιδιαίτερα της «Βιβλιοθήκης Λαζαρίδη», η οποία δωρήθηκε από την κόρη του Βασιλική Λαζαρίδη. Έτσι διαμορφώθηκε ένα αυτόνομο και ολοκληρωμένο «εργαστήρι ιστορίας», το οποίο εξυπηρετεί τις ανάγκες των σκοπών της έκδοσης της εφημερίδας. Στους άμεσους στόχους περιλαμβάνεται η πλήρης ηλεκτρονική καταγραφή του περιεχομένου των Βιβλιοθηκών, το οποίο, σε συνεργασία με πανεπιστημιακές σχολές, χρησιμοποιείται και ως εκπαιδευτικό υλικό.

Πέραν των δεκάδων χιλιάδων τίτλων ελληνικών εκδόσεων, στις Βιβλιοθήκες περιλαμβάνεται και μία από τις πλουσιότερες συλλογές σπάνιων περιηγητικών βιβλίων ελληνικού ενδιαφέροντος, που χρονολογούνται στην περίοδο από τον 17ο έως τον 19ο αιώνα. Το εξαιρετικής σημασίας και ελληνικού ενδιαφέροντος ξενόγλωσσο τμήμα της Βιβλιοθήκης αποτελείται συνολικά από περισσότερους των 10.000 τίτλους βιβλίων (17ος-20ός αιώνας).
Ως προς τις αρχειακές συλλογές, περίπου 210.000 είναι τα φύλλα των ελληνικών εφημερίδων της περιόδου από το 1834 μέχρι σήμερα που φυλάσσονται στις εγκαταστάσεις του Ελευθερίου Σκιαδά. Εξ αυτών, πλήρως ταξινομημένο και προσβάσιμο στους ερευνητές είναι το τμήμα που αφορά τα τελευταία 72 χρόνια (1940-2012). Εξίσου σημαντική και πλήρης είναι και η συλλογή των Φύλλων της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως από την πρώτη έκδοσή της (1833) μέχρι το 1988, καθώς και οι ολοκληρωμένες σειρές ΦΕΚ που συγκροτούν ιδιαίτερες ενότητες, όπως η Εφημερίς της Κρητικής Πολιτείας, η Εφημερίς της Ηγεμονίας της Σάμου κ.ά. Ακόμη, βάσει των προγραμματικών επιδιώξεων της Εταιρείας, αποκτήθηκαν ολοκληρωμένες συλλογές από τα σημαντικότερα επιστημονικά και μη περιοδικά (19ος-20ός αιώνας), πολλές από τις οποίες είναι σπανιότατες. Εκτός των παραπάνω, μπορεί κανείς να βρει και μια πολύ σπάνια και ιδιαίτερη συλλογή δίσκων βινυλίου κλασικής μουσικής, θεατρικών και κινηματογραφικών έργων και πρώτων εκτελέσεων διαφόρων Ελλήνων και ξένων συνθετών, η οποία αριθμεί περίπου 3.000 κομμάτια. Σε αυτήν έρχονται να προστεθούν πλέον των 1.000 ταινιών (tapes) με ηχογραφήσεις που έγιναν για τη μουσική επένδυση θεατρικών έργων και ραδιοφωνικών εκπομπών από τον Νικόλαο Σκιαδά.
Πλούσιο είναι και το φωτογραφικό αρχείο των συλλογών του Ελευθερίου Σκιαδά, που σήμερα ξεπερνά τις 100.000 και πλέον –δυστυχώς ακόμη αταξινόμητες– φωτογραφίες, για τη συγκρότηση του οποίου έχουν διατεθεί κατά καιρούς πολύ σημαντικά ποσά. Φωτογραφίες με θεατρικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο, με όψεις της πρωτεύουσας από διαφορετικές χρονολογικές περιόδους, με προσωπογραφίες και πλήθος άλλων ενοτήτων συνθέτουν έναν ανεκτίμητο ιστορικό και ερευνητικό πλούτο. Ξεχωριστή μνεία πρέπει να γίνει, ακόμη, σε δύο μεγάλα φωτογραφικά αρχεία: στο Ολυμπιακό Φωτογραφικό Αρχείο, μοναδικό σε πλούτο και σπανιότητα ακόμη και για τα διεθνή δεδομένα, καθώς και στο Αρχείο «Ηνωμένων Φωτορεπόρτερς», το οποίο αποκτήθηκε με αγορά και αποτελεί τμήμα του ομώνυμου Αρχείου.
Εκτός από το πρωτότυπο υλικό που διαθέτει «Ο Μικρός Ρωμηός» στη μακρά πορεία του, και επ’ ευκαιρία εκπόνησης των εργασιών που κατά καιρούς αναλαμβάνει, έχει συγκεντρώσει σε ηλεκτρονική μορφή ένα πλήθος σημαντικών ιστορικών πηγών. Για παράδειγμα, αναφέρονται τα Πρακτικά των Διοικητικών Συμβουλίων διαφόρων φορέων (Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, Όμιλος Αντισφαιρίσεως Αθηνών, Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών κ.ά.) ή τα Πρακτικά του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων, τα Πρακτικά του Συμβουλίου Τοπωνυμιών κ.ά.
Στόχος της ΕΑΜΕ ήταν όλος αυτός ο πλούτος που συγκεντρώθηκε με πολύ κόπο, μεράκι και φυσικά με τη διάθεση σημαντικών κατά καιρούς χρηματικών ποσών να αποκτήσει όχι μουσειακό ρόλο, αλλά τον ερευνητικό και τον ιστορικό χαρακτήρα που του αξίζει. «Ο Μικρός Ρωμηός» συνεχίζει ακούραστα να είναι πρωτότυπο «θησαυροφυλάκιο» γνώσης αλλά και ο γόνιμος χώρος ανάδειξης και καλλιέργειάς της.