Εορταστικές μουσικές με… άδοξο τέλος!

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.

Ένα σημαντικό κομμάτι της μουσικής ιστορίας της χώρας μας γραφόταν στο γύρισμα του έτους 1834 προς το 1835. Ήταν η πρώτη φορά που έφθανε στην Αθήνα σοβαρό μουσικό σχήμα. Επρόκειτο μάλιστα για δύο βαυαρικές μουσικές, από τις καλύτερες της Γερμανίας, που έφθασαν με απόφαση του Βασιλιά Οθωνα και αρωγή του πατέρα του, Βασιλιά Λουδοβίκου με επικεφαλής δύο από τους καλύτερους αρχιμουσικούς της εποχής.

Είχαν βεβαίως προηγηθεί και προσπάθειες επί Καποδίστρια. Το 1828 καταρτίσθηκε η πρώτη στρατιωτική μουσική από Έλληνες, οι οποίοι χρησιμοποίησαν όσα όργανα μπορούσαν να βρουν στην κατάσταση που επικρατούσε, κυρίως σάλπιγγες και τύμπανα. Εκείνη η στρατιωτική μπάντα πρωτοεμφανίστηκε παίζοντας το μοναδικό και κακότυχο εμβατήριο που ήξερε στους δρόμους του Ναυπλίου. Περισσότερο από τη μουσική είχε προσελκύσει το ενδιαφέρον ένας πελώριος αράπης που έπαιζε τα κύμβαλα!

Ωστόσο, οι στρατιωτικές μουσικές του Όθωνα, ήταν εξαιρετικής ποιότητας και «εισήλθον εις τας Αθήνας πορευόμενα δια μέσου στενών και ελεεινών δρόμων», περπατώντας και παίζοντας τα θριαμβευτικά εμβατήριά τους, όπως έγραφε χρονογράφος της εποχής, ο οποίος αποκαλούσε την Αθήνα «άθλια πολίχνη».

Πολλοί Αθηναίοι υποδέχτηκαν τους μουσικούς στην είσοδο της πόλης, περίπου εκεί που συμβάλλουν σήμερα οι οδοί Πειραιώς και Ερμού και ένας ενθουσιώδης λαϊκός ποιητής τους καλωσόρισε εμμέτρως:

«Καλώς ήλθατε γενναίοι του Μονάχου καλλιτέχναι
εις την γην όπου το πάλαι εγεννήθησαν αι τέχναι»!

Αυτά λοιπόν, τα δύο μουσικά σχήματα εγκαταστάθηκαν αμέσως σε ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο, παρά τον Άγιο Ανδρέα εκεί όπου σήμερα υπάρχει η Αρχιεπισκοπή Αθηνών, στην οδό Αγίας Φιλοθέης. Εκεί πραγματοποιούσαν τις ασκήσεις και τις δοκιμές τους οι μουσικοί, ενώ οι γύρω δρομίσκοι γέμιζαν με κόσμο που παρακολουθούσε το περίεργο θέαμα. Εκεί κοντά όμως βρισκόταν και ένα μοναστήρι, όπου μόναζαν τρεις καλόγριες που θεώρησαν αήθη τα ακούσματα οπότε η Μονή «μετεφέρθη αλλαχού δια το ασκανδάλιστον», όπως έγραψε ο Γεώργιος Τσοκόπουλος.

Έφυγαν οι μοναχές, αλλά το χτύπημα στο μουσικό σχήμα το έδωσε ο έρωτας ενός από τους μουσικούς για μία κόρη της αρχαιότατης οικογένειας Βενιζέλου. Προς εκείνην κατηύθυνε κάθε μέρα το μελωδικό και παραπονιάρικο κόρνο του, αλλά χωρίς ανταπόκριση αφού τα ήθη της εποχής δεν επέτρεπαν σε μια αριστοκράτισσα Αθηναία να ρίξει το βλέμμα της στον φτωχό βαυαρό μουσικό. Στο τέλος, παραιτήθηκε από τη θέση του προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στη σύνθεση του σχήματος. Υπήρξε δε ο πρώτος από τους πέντε χιλιάδες βαυαρούς που είχαν έρθει με τον Οθωνα, ο οποίος επέστρεψε στην πατρίδα του.