Επιστροφή στις εκλογές

Oι τελευταίες πριν από τον Πόλεμο δημοτικές εκλογές είχαν διεξαχθεί το 1934 και οι επόμενες άργησαν 17 ολόκληρα χρόνια, πραγματοποιήθηκαν δηλαδή μόλις το 1951! Από τότε και μέχρι την επιβολή του επταετούς στρατιωτικού καθεστώτος από τους συνταγμάρχες το 1967 διεξήχθηκαν τέσσερις δημοτικές εκλογικές αναμετρήσεις σε πανελλαδικό επίπεδο και υπό εντελώς νέες πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες. Δικτατορία, Πόλεμος, Κατοχή και Εμφύλιος είχαν διαμορφώσει νέες ισορροπίες.
Στο προσκήνιο έρχονταν νέα πρόσωπα, ενώ δημιουργούνταν οι προϋποθέσεις ώστε από τον πανηγυρικό και παραδοσιακό τρόπο με τον οποίο διεξάγονταν οι εκλογές στις αρχές της δεκαετίας του 1930 και το ενδιαφέρον που συγκέντρωναν τα πρόσωπα –ασχέτως αν υποστηρίζονταν από τους εκάστοτε κομματικούς σχηματισμούς– να περάσουμε πλέον σε σχηματισμούς και σε πολιτικές ισορροπίες που αποτελούσαν γεγονότα αιχμής για τον καθορισμό της πολιτικής των κομμάτων και της καταγραφής των δυνάμεών τους.
Απροκάλυπτα πλέον οι δημοτικές εκλογές συνιστούν ευκαιρία για δημιουργία εντυπώσεων εκ μέρους των κομμάτων. Συνήθως, τα «πυρά» πλήττουν την Αυτοδιοίκηση. Αποψιλωμένη από αρμοδιότητες και οικονομικά καχεκτική, απέκτησε δευτερεύοντα ή τριτεύοντα ρόλο. Το φαινόμενο εκφράστηκε έντονα στην Αθήνα, όπου παγιώθηκε η άμετρη «αξιοποίηση» της γης, η τσιμεντοποίηση, η αντιπαροχή και οι βιομηχανικές χρήσεις.
Το κράτος και όσοι το εξέφραζαν, χωρίς να συνεργάζονται –έστω και για τους τύπους– με τις δημοτικές αρχές και αποσκοπώντας σε πρόσκαιρα πολιτικά οφέλη, προχώρησαν σε μείζονες και άκομψες παρεμβάσεις, πλήττοντας το μέτρο και τη λειτουργικότητα της πόλης, επιφέροντας τα γνωστά αποτελέσματα. Τέτοια φαινόμενα προέκυψε και στην Αθήνα. Τα οποία αντιμετώπισε σθεναρά και ο Κώστας Κοτζιάς, πιεζόμενος αφόρητα, στο μικρό χρονικό διάστημα που παρέμεινε στον δημαρχιακό θώκο.
Εξάλλου, ακόμη και η διαρκής αναζήτηση εκλογικών συστημάτων και ρυθμίσεων προκάλεσε προβλήματα, δυσλειτουργίες και αναστάτωση, ιδιαίτερα στις εκλογές των ετών 1951, 1959 και 1964.
Η σκόπιμη επιλογή της έμμεσης εκλογής του Δημάρχου, τόσο το 1959 όσο και το 1964 από δημαιρεσιακό σώμα προκάλεσε ακόμη και αλλοίωση της ετυμηγορίας του ελληνικού λαού και επέτρεψε την επικράτηση των μετεκλογικών «μαγειρεμάτων» και των «υπόγειων» διαδρομών. Μόνη ίσως εξαίρεση αποτελούσαν οι ρυθμίσεις για τη συμμετοχή των γυναικών –οι οποίες ουσιαστικά ίσχυαν από το 1934– και περί διαίρεσης των μεγάλων δήμων σε διαμερίσματα (1951), θεσμός ο οποίος τελικά δεν επικράτησε, δημιούργησε όμως γόνιμο προβληματισμό.
ΠΗΓΕΣ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Είναι γνωστό πως το μεγαλύτερο μέρος των δημοσιεύσεων στην εφημερίδα μας αλλά και στον ιστότοπο www.mikros-romios.gr στηρίζεται σε αδημοσίευτες πηγές και είναι προϊόν πρωτογενούς έρευνας.
Επειδή δεν είναι δυνατόν να παρατίθενται παραπομπές, λόγω του δημοσιογραφικού χαρακτήρα των δημοσιεύσεων, οι ερευνητές που επιθυμούν να εντρυφήσουν περισσότερο στα δημοσιευόμενα θέματα μπορούν να επικοινωνούν με το Τμήμα Αρχειακών Μελετών του «Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών - Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία» (Tηλ: 210-3426833 και 210-3231397) ή ηλεκτρονικά (info@mikros-romios.gr), ώστε να ενημερώνονται για παραπομπές ή να συλλέγουν συμπληρωματικές πληροφορίες.