Επιχειρήσεις «σκούπα» στην Αθήνα πριν από 80 χρόνια

του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά

Γράφαμε παλιότερα ότι οι αποκαλούμενες επιχειρήσεις «σκούπα» της Αστυνομίας στην Αθήνα είναι παλιά υπόθεση, από τα χρόνια του Όθωνα ακόμη. Ανάλογη έξαρση σε τέτοιου είδους επιχειρήσεις εμφανίστηκε και στις αρχές Απριλίου 1933 για την αντιμετώπιση των εκατοντάδων επαρχιωτών, οι οποίοι λόγω της οικονομικής κρίσης βρέθηκαν να τριγυρνούν στους δρόμους των Αθηνών, παρουσιάζοντας και μικροπαραβατικές συμπεριφορές. Έτσι, τα αστυνομικά όργανα προέβαιναν σε εβδομαδιαίες πανηγυρικές συλλήψεις. Για τη Γενική Ασφάλεια αποτελούσε… κοσμικό γεγονός, αφού κάθε εβδομάδα οι άνδρες της συναντούσαν γνωστά και άγνωστα πρόσωπα, τύπους που είχαν απασχολήσει ή επρόκειτο κάποια μέρα να τους απασχολήσουν.
Στους κόλπους της Ασφάλειας είχε δημιουργηθεί μια ομάδα επίλεκτων ανδρών, οι αποκαλούμενοι «πτερωτοί», οι οποίοι ανήκαν στο «Ειδικό Τμήμα Κλοπών, Διαρρήξεων και Απατών». Σε μία μόνον εξόρμηση συγκέντρωσαν περί τους εκατό νοματαίους, όλους άρρενες ηλικίας από 15 έως 50 ετών. Η ίδια ομάδα έκανε αιφνιδιαστικές επιθέσεις και στα προάστια των Αθηνών, στις τρώγλες της Καισαριανής, στις σπηλιές του Βύρωνα και της Νέας Ιωνίας, αλλά και στα παγκάκια και τις σκοτεινές γωνιές διαφόρων κήπων της πρωτεύουσας. Ανάλογες… επιδρομές πραγματοποιούσαν στα καταγώγια του Γκαζοχωριού, των Αμπελοκήπων και των παρόδων της οδού Πατησίων, τα οποία ξαφνικά γέμιζαν από αστυνομικούς, ένστολους ή με πολιτικά.
Η «συγκομιδή» συγκεντρωνόταν στο προαύλιο των κρατητηρίων της Ασφάλειας, όπου και γινόταν το… ξεκαθάρισμα. Φάκελοι ξεσκονίζονταν και φυλλομετρούνταν, νέοι άνοιγαν και ένας–ένας οι «σπουργίτες», όπως αποκαλούσαν τους νεαρούς ανέβαιναν σε μια καρέκλα για την αναγνώριση, η οποία γινόταν από άνδρες της Ασφάλειας. Στη «σοδειά» μιας και μόνον ημέρας περιλαμβανόταν ένας καταζητούμενος από τη Θεσσαλονίκη διαρρήκτης, ο Γεώργιος Έξαρχος ή Μπαρμπυτής ή Βαρβούτης ή Γαϊδουράς και περί τους δεκαπέντε λωποδύτες και διαρρήκτες με εκκρεμείς λογαριασμούς.