«Εφημερίς των Αθηνών»

ΕΦΗΜΕΡΙΣΓράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Το καλοκαίρι του 1824 και συγκεκριμένα τον Αύγουστο, άρχισε την κυκλοφορία της μία από τις πρώτες εφημερίδες του νεότερου Ελληνισμού και της επαναστατημένης Ελλάδας. Εκδόθηκε στην Αθήνα με τον τίτλο «Εφημερίς των Αθηνών», σε τυπογραφείο και πιεστήριο που δώρησε το Φιλελληνικό Κομιτάτο του Λονδίνου και έφερε στην Αθήνα ο συνταγματάρχης Λέστερ Στάνχοουπ. Δεύτερη πόλη, μετά το Μεσολόγγι, ο συνταγματάρχης διάλεξε την Αθήνα. Ήρθε αυτοπροσώπως και η επιστολή που απηύθυνε στους Αθηναίους τους προέτρεπε να χρησιμοποιήσουν το τυπογραφείο «εις το συμφέρον του λαού». 

«Η παρρησία είναι η ψυχή της Δικαιοσύνης» έγραφε μεταξύ άλλων κάτω από τον τίτλο της, καθώς και ένα απόσπασμα από το Πολίτευμα: «Οι Ελληνες έχουν το δικαίωμα να κοινοποιούν και με άλλους τρόπους και με τα μέσα της τυπογραφίας ό,τι στοχάζονται δια το καλόν»! Διευθυντής και εκδότης ήταν ο Γεώργιος Ψύλλας, άνθρωπος προηγμένης αντίληψης, μορφωμένος και προσωπικότητα σπάνιου θάρρους. Τόλμησε να διατυπώσει απόψεις σε μια ιδιαίτερα ανώμαλη περίοδο. Η εφημερίδα του έγινε ο «καθρέφτης της εποχής».

Αξίζει κανείς να διαβάσει -φύλλο 21 της «Τετράδης 12 Νοεμβρίου 1824»- για την πρώτη απογραφή στην Αθήνα, τη δυσπιστία του κόσμου και τη δυσκολία του να αποκαλύψει τα προσωπικά στοιχεία του. Τότε που ο πληθυσμός της πόλης ανερχόταν σε 9.040 κατοίκους. Ο ειλικρινής και θαρραλέος Ψύλλας έψεγε πρόσωπα και πράγματα, έκανε λόγο για τις λεηλασίες στρατιωτών επί των περιουσιών πολιτών, κατηγορούσε τη κεντρική διοίκηση, αλλά αναζητούσε και τα αίτια: «Αιτία αυτών των καταχρήσεων μπορεί αν είναι και η φυσική κλίση των στρατιωτών μας στο άτακτό, κυρίως όμως προέρχεται από την ανοικονομησία, ή κακή οικονομία, που γίνεται γι΄ αυτούς εκ μέρους όσων είναι διορισμένοι γι’ αυτόν τον σκοπό». Η εφημερίδα εκδιδόταν έως τον Απρίλιο του 1826, συνολικά κυκλοφόρησαν 37 φύλλα.

ΠΗΓΕΣ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Είναι γνωστό πως το μεγαλύτερο μέρος των δημοσιεύσεων στην εφημερίδα μας αλλά και στον ιστότοπο www.mikros-romios.gr στηρίζεται σε αδημοσίευτες πηγές και είναι προϊόν πρωτογενούς έρευνας.
Επειδή δεν είναι δυνατόν να παρατίθενται παραπομπές, λόγω του δημοσιογραφικού χαρακτήρα των δημοσιεύσεων, οι ερευνητές που επιθυμούν να εντρυφήσουν περισσότερο στα δημοσιευόμενα θέματα μπορούν να επικοινωνούν με το Τμήμα Αρχειακών Μελετών του «Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών - Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία» (Tηλ: 210-3426833 και 210-3231397) ή ηλεκτρονικά (info@mikros-romios.gr), ώστε να ενημερώνονται για παραπομπές ή να συλλέγουν συμπληρωματικές πληροφορίες.