Η πρώτη ασφαλτόστρωση στην Αθήνα

ΑΙΟΛΟΥΓράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Η πρώτη δοκιμαστική ασφαλτόστρωση στην Αθήνα έγινε στην οδό Αιόλου –στο ύψος της πλατείας Κοτζιά– το 1905 και υπήρξε αφορμή για πλήθος απρόοπτων επεισοδίων, αλλά και για γενική κατακραυγή του Δημάρχου Αθηναίων Σπύρου Μερκούρη που ήθελε να εκμεταλλευθεί το γεγονός για ψηφοθηρικούς λόγους. Η άσφαλτος, το νέο υλικό για το στρώσιμο των δρόμων που θα απάλλασσε τους κατοίκους από τη βασανιστική σκόνη προκάλεσε το έντονο ενδιαφέρον του κοινού. Χιλιάδες άνθρωποι, σχεδόν όλη η Αθήνα περνούσε να θαυμάσει το νέο τεχνικό κατόρθωμα. Οι εφημερίδες αφιέρωναν στήλες ολόκληρες για να εξηγήσουν τι ήταν η άσφαλτος, πως παραγόταν, ποια ήταν η χρησιμότητά της στην οδοποιία, ποια τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματά της. Μια νέα εποχή άνοιγε για τον δημόσιο χώρο, τις συγκοινωνίες και τη λειτουργία της πόλης και το έργο ήταν πλέον έτοιμο στις αρχές Νοεμβρίου του 1905. Έτσι, προγραμματίστηκε πομπωδέστατη γιορτή, με σημαιοστολισμούς και πανηγύρια.

Ο Μερκούρης ήταν εκείνος που ανήγαγε τέτοιου είδους πανηγύρια σε… επιστήμη, δίνοντας στις τελετές εγκαινίων θηριώδεις διαστάσεις. Εργάτες έστηναν τρόπαια και αψίδες και κυκλοφορούσαν μεγάλες εικόνες του δημάρχου με τον τίτλο «Ιδού ο δήμαρχος των έργων». Αλλά εκείνη τη φορά, η αντίδραση των εφημερίδων ήταν οξεία. Στο τέλος η τελετή αναβλήθηκε διότι κυκλοφόρησαν κατά χιλιάδες «σατυρικά προγράμματα», τα οποία «κακόβουλοι τινες έθεσαν εις κυκλοφορίαν, ίνα μειώσωσι την εντύπωσιν, ήτις ήθελεν παραχθή εκ της παρασκευασθείσης επισήμου και πανηγυρικής παραδόσεως της οδού», όπως έλεγε η ανακοίνωση της δημαρχίας.  Υπό τον τίτλο «Πρόγραμμα εγκαινιάσεως ασφαλτοστρώτου οδού Αιόλου» παρουσίαζε δήθεν παρέλαση με τις διάφορες συμβάσεις που θεωρούνταν σκανδαλώδεις του Δήμου και ότι την «επί της Τελετής Επιτροπή» αποτελούσαν οι «χωρίς δρόμους πλήρεις βορβόρων» συνοικίες των Αθηνών. Η υποχώρηση του Μερκούρη ήταν «άτακτη» και το έργο έμεινε χωρίς εγκαίνια.

ΠΗΓΕΣ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Είναι γνωστό πως το μεγαλύτερο μέρος των δημοσιεύσεων στην εφημερίδα μας αλλά και στον ιστότοπο www.mikros-romios.gr στηρίζεται σε αδημοσίευτες πηγές και είναι προϊόν πρωτογενούς έρευνας.
Επειδή δεν είναι δυνατόν να παρατίθενται παραπομπές, λόγω του δημοσιογραφικού χαρακτήρα των δημοσιεύσεων, οι ερευνητές που επιθυμούν να εντρυφήσουν περισσότερο στα δημοσιευόμενα θέματα μπορούν να επικοινωνούν με το Τμήμα Αρχειακών Μελετών του «Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών - Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία» (Tηλ: 210-3426833 και 210-3231397) ή ηλεκτρονικά (info@mikros-romios.gr), ώστε να ενημερώνονται για παραπομπές ή να συλλέγουν συμπληρωματικές πληροφορίες.