ΝΕΟΒΟΡΑΚΟΝ: Ο «εξελληνισμός» της Νέας Υόρκης!
Στο περιοδικό ΜΥΡΙΑ ΟΣΑ του Ι. Ισιδωρίδου- Σκυλίτση διάβαζαν οι Έλληνες τον Μάιο του 1868 τις πρώτες πληροφορίες για την πόλη «Νεοβοράκον… την νέαν γην και τους δύο πλατείς ποταμούς, οίτινες περιζωννύουσιν αυτήν ως διά διπλής ζώνης».
Άφηναν αχαλίνωτη τη φαντασία τους να «βλέπει» πίσω από τον ορίζοντα «τας αγρίας χώρας, όπου διαιτώνται διεσπαρμέναι αι ινδικαί φυλαί» και μάθαιναν ότι η πρώτη λέξη που άκουγε κανείς μόλις έφτανε σε εκείνη τη μακρινή γη ήταν το Τηλεβολοστάσιον, όπως μεταφραζόταν το Πάρκο «Battery», δηλαδή «η κοιτίς του Νεροβοράκου, επί της νοτίου άκρας της νήσου»!
Η ονομασία ωστόσο δεν καθιερωνόταν τότε. Χρησιμοποιούνταν ήδη από πολλών ετών στην αλληλογραφία, τα επίσημα αλλά και τα διπλωματικά έγγραφα, στα οποία από το 1855 και ενωρίτερα το Νεοβοράκον «δίνει και παίρνει».
Το λογιωτατικό Νεοβοράκον λοιπόν ήταν η γνωστή μας Νέα Υόρκη, η οποία ούτε λίγο ούτε πολύ παρουσιαζόταν ως ολλανδική αποικία. Και επειδή ο Ολλανδός «προ πάντων αγαπά την ανάπαυσίν του και τας έξεις, είδε τον ήλιον οχληρόν και εφύτευσε συκομορέας». Σύντομα λοιπόν οι «συκομορέες» τράβηξαν τους κατοίκους της Μανναχάτας ―έτσι μεταφράστηκε το Μανχάταν― και δημιουργήθηκε το «Νέον Αμστελόδαμον» (Νέο Άμστερνταμ), το οποίο αργότερα παραδόθηκε από τον διοικητή του Στυγεϋσάνδον (Stuyevsant) στους Άγγλους (1779).
Το λογιωτατικό Νεοβοράκον λοιπόν ήταν η γνωστή μας Νέα Υόρκη, η οποία ούτε λίγο ούτε πολύ παρουσιαζόταν ως ολλανδική αποικία. Και επειδή ο Ολλανδός «προ πάντων αγαπά την ανάπαυσίν του και τας έξεις, είδε τον ήλιον οχληρόν και εφύτευσε συκομορέας». Σύντομα λοιπόν οι «συκομορέες» τράβηξαν τους κατοίκους της Μανναχάτας ―έτσι μεταφράστηκε το Μανχάταν― και δημιουργήθηκε το «Νέον Αμστελόδαμον» (Νέο Άμστερνταμ), το οποίο αργότερα παραδόθηκε από τον διοικητή του Στυγεϋσάνδον (Stuyevsant) στους Άγγλους (1779).
Περιώνυμη ήταν ήδη «η λεωφόρος Βραιδουαίη» (Broadway) και αξιοπρόσεκτο το «Επικαταλλακτήριον» (Merchant’s Exchange), λόγω του ελληνικού ρυθμού του. Ενός ποταμού, του «Χαρλέμου» (Harlem), είχαν ζεύξει τις όχθες με γέφυρα ύψους 114 ποδών και η πόλη σεμνυνόταν διότι διέθετε «Μεταναστάσιον» (Board of Emigration)!
Απολαυστικές οι πρώτες μεταφραστικές προσπάθειες και εντυπωσιακή η γλωσσική ευρηματικότητα των δημοσιογράφων της εποχής. Ευρηματικότητα η οποία πρέπει να συνδεθεί με το υψηλό μορφωτικό επίπεδο της εποχής αλλά και με τη βαθιά γνώση της πλούσιας ελληνικής γλώσσας, η οποία αναζητούσε τον δικό της δρόμο…
Απολαυστικές οι πρώτες μεταφραστικές προσπάθειες και εντυπωσιακή η γλωσσική ευρηματικότητα των δημοσιογράφων της εποχής. Ευρηματικότητα η οποία πρέπει να συνδεθεί με το υψηλό μορφωτικό επίπεδο της εποχής αλλά και με τη βαθιά γνώση της πλούσιας ελληνικής γλώσσας, η οποία αναζητούσε τον δικό της δρόμο…
«Η εικών παριστά εν συνόλω το Νεοβοράκον μετά του Βρουκλινίου (Brooklyn), προαστίου αυτού, προς τα επάνω. Ο θεατής διακρίνει επί της άκρας του άστεως, προς τα κάτω, την Σφαιρίστραν (Bowling Green), ούτω καλουμένην, επειδή επί της μικράς ταύτης δενδροφύτου πλατείας ήρχοντο συνήθως οι Ολλανδοί και εσφαίριζον. Και η Βραιδουαίη (Broadway) διακρίνεται καλώς εν τω ημετέρω σχεδιογραφήματι εάν αναβή αυτήν διά του βλέμματος ο θεατής, θα παρατηρήση δεξιόθεν κήπον τινά περιπεφραγμένον υπό σιδηράς κιγκλίδος. Ο κήπος ούτος καλείται του Άστεος ο Παράδεισος (City Park)· περικυκλούσι δ’ αυτόν δημόσιαι οικοδομαί, το Παλαιόν Δημαρχείον (City Hall), το Νέον Δημαρχείον (New City Hall), το Αρχειοφυλάκιον (Hall of Records) και η Στρογγύλη (Rotonda), όπου τα γραφεία διαφόρων δημοσίων υπουργιών». Έτσι περιγράφει τη δημοσιευόμενη άποψη της Νέας Υόρκης ο αρθρογράφος της εποχής, προσπαθώντας να μεταφράσει κατά το δυνατόν κάθε λέξη και τόπο της μακρινής αυτής πολιτείας.
Περιοδικό ΜΥΡΙΑ ΟΣΑ, 1ο Έτος, Αριθ. 5, Μάιος 1868, σελ. 136-137.
ΠΗΓΕΣ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ