Ο άκαμπτος τραπεζίτης Στέφανος Σκουλούδης που έγινε Πρωθυπουργός

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.

Οι περισσότεροι Έλληνες τραπεζίτες, από γεννήσεως ελληνικού κράτους και με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, ενεπλάκησαν με την πολιτική. Ένας εξ αυτών υπήρξε και ο Στέφανος Σκουλούδης, ο κροίσος ομογενής από την Κωνσταντινούπολη με τις εσωτερικές και μεταφυσικές ανησυχίες. Γεννημένος στη Βασιλεύουσα το 1838, φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο βίος και η πολιτεία του δεν έχουν ακόμη αποτυπωθεί, παρά το γεγονός ότι διαθέτουμε πλέον πλούσια αρχειακά στοιχεία. Το γεγονός οφείλεται, εκτός των άλλων, στον ιδιόρρυθμο χαρακτήρα του άνδρα.

Παραδοσιακός από ιδιοσυγκρασία, άκαμπτος και αμετακίνητος στις απόψεις του, υπηρέτησε την πλευρά των βασιλικών στη μεγάλη διαμάχη τους με τους βενιζελικούς. Ενόσω ακόμη μεγαλουργούσε ως τραπεζίτης στην Κωνσταντινούπολη παρήγγειλε να ανεγείρουν το Μέγαρό του στην πλατεία Συντάγματος. Εκεί συγκεντρώνει όσους αφουγκράζονταν τους προβληματισμούς του, οργανώνει τελετές και στεγάζει τις μοναδικές συλλογές πινάκων και έργων τέχνης. Εκπροσώπησε την ολιγαρχία των ομογενών που γιγαντώθηκε στα χρόνια του Χαρίλαου Τρικούπη και ανέλαβε σπουδαίες αποστολές εκπροσωπώντας την Ελλάδα σε σημαντικές στιγμές, όπως την εποχή των διαπραγματεύσεων για την προσάρτηση της Θεσσαλίας και τμήματος της Ηπείρου.

Εκλέχθηκε επανειλημμένα βουλευτής, χρημάτισε υπουργός Ναυτικών και Εξωτερικών επί Χαριλάου Τρικούπη και ανέλαβε την Πρωθυπουργία το κρίσιμο 9μηνο από τον Οκτώβριο 1915 μέχρι τον Ιούνιο 1916. Ήταν ήδη 77 ετών και στην κυβέρνησή του συμμετείχαν όλοι οι αρχηγοί της αντιπολίτευσης. Εκπροσωπώντας την πολιτική του Παλατιού και παρά την ηλικία του, δεν δίστασε να ορμήσει ακράτητος εναντίον των πρεσβειών της Αντάντ και να απειλήσει διά πυρός και σιδήρου Άγγλους και Γάλλους. Κατηγορήθηκε από τους βενιζελικούς για εσχάτη προδοσία και έφυγε από τη ζωή το 1928 αφού φρόντισε να κληροδοτήσει τις πολύτιμες συλλογές του στην Εθνική Πινακοθήκη. Η τραγική ειρωνεία ήταν πως η έκθεση με τα έργα του εγκαινιάστηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο.