Ο ιερομόναχος Δαμασκηνός που εξέπληξε το 1673 με τον λόγο του Γάλλους περιηγητές

του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά.

Στο μακρινό 1673 έφθασαν στην Αθήνα Γάλλοι περιηγητές. Ανάμεσα στ’ άλλα ενδιαφέροντα επισκέφθηκαν και το σπίτι του ενός απ’ τους δασκάλους του μοναδικού σχολείου που υπήρχε τότε στην Αθήνα. Εκεί ο δάσκαλος τους υποδέχθηκε συντροφιά με δύο καλόγερους. Θεωρώντας ως ταπεινούς και αγράμματους τους Έλληνες ρασοφόρους, οι τρεις μορφωμένοι επισκέπτες άρχισαν να τους ειρωνεύονται για ζητήματα της καθημερινότητας. Όσο οι απαντήσεις που εισέπρατταν επιβεβαίωναν την άποψή τους τόσο περισσότερο οι Γάλλοι ειρωνεύονταν τους ιερωμένους αναφέροντας και ένδοξα ονόματα της αρχαιότητας για να τους πειράξουν.

Ρώτησαν λοιπόν τους Έλληνες αν είχαν ακουστά κάποιον ένδοξο Αθηναίο, τον Αλκιβιάδη, τον Θρασύβουλο, τον Αριστογείτονα κ.ά. Τότε τους σταμάτησε ο ένας καλόγερος και τους ρώτησε αν τα πρόσωπα που ανέφεραν ήταν καλοί χριστιανοί και αν είχαν την αξία νεότερων Αθηναίων, όπως ο Δημήτρης Μπενιζέλος και ο Σταμάτης Παλαιολόγος. Για μία ακόμη φορά οι ξένοι γέλασαν πιστεύοντας πως ο ιερωμένος ήθελε να συγκρίνει τους δημογέροντες των Αθηνών με τους ένδοξους άνδρες της αρχαιότητας. «Τότε είπαμε πολλά μεταξύ μας για την αμάθεια των Αθηναίων», εξομολογείται ο La Guilletiere που εξέδωσε τις εντυπώσεις του λίγο αργότερα.

Και συνεχίζει λέγοντας: «Αλλά ένας από τους καλόγερους αποβάλλοντας το προσωπείο της επιτηδευμένης βλακείας απήγγειλε έναν φοβερό φιλιππικό κατά των Ευρωπαίων και υπέρ των συμπατριωτών του. Μας ταπείνωσε τόσο που ζητήσαμε συγγνώμη για τις άδικες εκτιμήσεις μας προς τη σύγχρονη Ελλάδα»! Ήταν ο ιερομόναχος Δαμασκηνός που μιλούσε αρχαία ελληνικά, λατινικά, τουρκικά, ιταλικά και αρκετά γαλλικά. Ένας από τους τρεις Αθηναίους καθηγητές της θεολογίας και της φιλοσοφίας, ο οποίος στο τέλος του φιλιππικού του, ρώτησε τους Γάλλους: «Πού είναι το πνεύμα και οι αξίες που κληρονομήσατε από την Ελλάδα;»

ΠΗΓΕΣ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Είναι γνωστό πως το μεγαλύτερο μέρος των δημοσιεύσεων στην εφημερίδα μας αλλά και στον ιστότοπο www.mikros-romios.gr στηρίζεται σε αδημοσίευτες πηγές και είναι προϊόν πρωτογενούς έρευνας.
Επειδή δεν είναι δυνατόν να παρατίθενται παραπομπές, λόγω του δημοσιογραφικού χαρακτήρα των δημοσιεύσεων, οι ερευνητές που επιθυμούν να εντρυφήσουν περισσότερο στα δημοσιευόμενα θέματα μπορούν να επικοινωνούν με το Τμήμα Αρχειακών Μελετών του «Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών - Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία» (Tηλ: 210-3426833 και 210-3231397) ή ηλεκτρονικά (info@mikros-romios.gr), ώστε να ενημερώνονται για παραπομπές ή να συλλέγουν συμπληρωματικές πληροφορίες.