Ο μαρτυρικός θάνατος του οπλαρχηγού Τέλλου Άγρα το 1907

του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά.

Στα μέσα Ιουνίου 1907 η Ελλάδα θρηνούσε την απώλεια του Τέλου Αγρα. Ήταν μόλις 26 ετών, καταγόταν από τους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας, το πραγματικό του όνομα ήταν Σαραντέλος (Σαράντης) Αγαπηνός και ήταν γνωστός σε όλη την επικράτεια για τον ηρωισμό του. Απόφοιτος της Σχολής Ευελπίδων ο Ανθυπολοχαγός Αγρας, τέθηκε εθελοντικά επικεφαλής (καπετάνιος) σε ένα από τα αντάρτικα σώματα που αγωνίστηκαν στη Μακεδονία εναντίον των Βουλγάρων κομιτατζήδων.

Τον Νοέμβριο 1906 τραυματισμένος σε μία από τις μάχες, νοσηλεύεται στη Θεσσαλονίκη για να επανέλθει γρήγορα στη Νάουσα και να διευθύνει τον αγώνα. Τον Απρίλιο 1907 μεταξύ των βουλγάρων που έδειχναν μεταμέλεια ήταν και ο βοεβόδας Ζλατάν, ο οποίος συναντήθηκε αρκετές φορές με τον Άγρα και συζητούσε την προσχώρησή του στην ελληνική πλευρά.

Μια νέα συνάντηση συμφωνήθηκε για τις 3 Ιουνίου 1907. Ο Άγρας πήγε με πέντε δικούς του. Αφού συνέφαγαν και συζήτησαν οι άνανδροι κομιτατζήδες συνέλαβαν τους έξι, άφησαν τους τέσσερις να φύγουν κρατώντας τον οπλαρχηγό και τον συνοδό του Αντώνη Μίγγα. Τους διαπόμπευσαν, δεμένους και ξυπόλητους, ως δήθεν αιχμαλώτους για να αναπτερώσουν το ηθικό των τρομοκρατημένων κομιτατζήδων. Τη νύχτα της 7ης Ιουνίου τους απαγχόνισαν, αλλά τα αποτελέσματα ήταν αντίθετα από εκείνα που προσδοκούσαν οι κομιτατζήδες. Η προδοσία φανάτισε τους Έλληνες αντάρτες και ο αγώνας συνεχίστηκε με μεγαλύτερη ένταση και περισσότερες επιτυχίες.

Σε ανάμνηση του θανάτου των δύο αγωνιστών, το χωριό Τέχοβο μετονομάστηκε αργότερα Καρυδιά (το δέντρο απ’ όπου απαγχονίστηκαν), ενώ το χωριό Βλάδοβο, όπου ενταφιάστηκαν έξω από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, είναι ο σημερινός Άγρας. Η δράση και ο μαρτυρικός θάνατος του Καπετάν Άγρα ενέπνευσαν στην Πηνελόπη Δέλτα το γνωστό μυθιστόρημά της «Στα μυστικά του Βάλτου». Το ονοματεπώνυμό του χρησιμοποίησε ως φιλολογικό ψευδώνυμο ο ποιητής και κριτικός Ευάγγελος Ιωάννου.