Ο χορός της κοιλιάς της ηθοποιού Ελένης Χάλκη που την οδήγησε στο πταισματοδικείο

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.

Η μάλλον παράξενη αλλά ενδιαφέρουσα καλλιτεχνική δίκη που διεξήχθη τον Αύγουστο 1930 πέραν των φυσικών προσώπων είχε ως… κατηγορούμενο τον «χορό της κοιλιάς». Ο αυστηρών ηθών αστυνόμος Κωνσταντίνος Τσάπελας είχε μηνύσει την Ελένη Χάλκη, πρωταγωνίστρια της επιθεώρησης «Ματσαράγκα» που παιζόταν στο θέατρο «Λούνα Παρκ», «διότι ημίγυμνος ούσα εχόρευεν ασέμνους χορούς και ενήργει τοιαύτας κινήσεις ώστε να προσβάλλεται η δημόσια αιδώ». Η λαγνεία και ο ερωτισμός του χορού της κοιλιάς ξεσήκωνε αλλά και σκανδάλιζε τα πλήθη. Συγκατηγορούμενοι η ηθοποιός Ρόζα Νικητίδου διότι απήγγειλε τετράστιχα που έθιγαν τον υπουργό Εξωτερικών Μιχαλακόπουλο και για τους ίδιους περίπου λόγους ο θιασάρχης και ο συγγραφέας της επιθεώρησης Ζάχος Θάνος.

Όσα ακούστηκαν στη δίκη είχαν βεβαίως και την κωμική τους διάσταση. Το ζήτημα τράβηξε και τα φώτα της δημοσιότητας και έφτασε η υπόθεση να συζητείται επί δύο ολόκληρες ημέρες. Η επιχειρηματολογία του μηνυτή υπήρξε μνημειώδης. Υποστήριξε πως «οι γυναίκες είναι μιμητικά ζώα» και πήγαιναν στο θέατρο «διά να αντιγράψουν τας πρωταγωνιστρίας, οπότε ό,τι κάνουν εκείνες επάνω στο πάλκο, το κοπιάρουν και το μιμούνται σπίτι τους ή στο δρόμο αργότερα».

Ακολούθησαν απολαυστικότατες στιχομυθίες ανάμεσα στους συνηγόρους υπεράσπισης και τον δημόσιο κατήγορο. Ο τελευταίος κεραυνοβόλησε τα ήθη και τα έθιμα της εποχής, βομβάρδισε το ελαφρύ θέατρο, πάταξε την πολυγαμία, ζήτησε την κατάργηση της πολιτικής σάτιρας και «την εξύψωσιν της οικογενείας». Ο συνήγορος υπεράσπισης υπεραμύνθηκε της τέχνης των καλλιτέχνιδων και της ελευθερίας των κινήσεών τους, «άλλως πρέπει να υπάρχη και ειδικός “κινησοσκόπος”, ο οποίος να μαντεύη εάν την στιγμήν του χορού η καλλιτέχνις σκέπτεται την Καινήν Διαθήκην ή το… πονηρόν».

Πάντως το δικαστήριο δεν πείστηκε. Η Ελένη Χάλκη καταδικάσθηκε για προβολή ασέμνου θεάματος σε πρόστιμο διακοσίων δραχμών και οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι, Νικητίδου, Μηλιάδης και Θάνος, σε επταήμερη κράτηση, αλλά άσκησαν έφεση και αφέθηκαν ελεύθεροι.

ΠΗΓΕΣ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Είναι γνωστό πως το μεγαλύτερο μέρος των δημοσιεύσεων στην εφημερίδα μας αλλά και στον ιστότοπο www.mikros-romios.gr στηρίζεται σε αδημοσίευτες πηγές και είναι προϊόν πρωτογενούς έρευνας.
Επειδή δεν είναι δυνατόν να παρατίθενται παραπομπές, λόγω του δημοσιογραφικού χαρακτήρα των δημοσιεύσεων, οι ερευνητές που επιθυμούν να εντρυφήσουν περισσότερο στα δημοσιευόμενα θέματα μπορούν να επικοινωνούν με το Τμήμα Αρχειακών Μελετών του «Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών - Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία» (Tηλ: 210-3426833 και 210-3231397) ή ηλεκτρονικά (info@mikros-romios.gr), ώστε να ενημερώνονται για παραπομπές ή να συλλέγουν συμπληρωματικές πληροφορίες.