Τα δημοτικά συσσίτια του ‘31 στη Θεσσαλονίκη και οι ουρές των ανέργων

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.

Τριάντα τρία συσσίτια σε 32 γειτονιές λειτουργούσε το 1931 ο Δήμος Θεσσαλονίκης σιτίζοντας 28.000 άτομα. Η πείνα κυριολεκτικά θέριζε την συμπρωτεύουσα, ιδιαίτερα δε τις τάξεις των ανέργων που ανέρχονταν -σύμφωνα με μετρήσεις του Δήμου- σε 10.000 περίπου. Έτσι, από την αρχή του 1931 καθιερώθηκαν τα συσσίτια. Ξεκίνησαν με 3.000 μερίδες φαγητού και ψωμιού. Αλλά η δυστυχία αυξανόταν και τα διατιθέμενα κονδύλια ήταν ελάχιστα. Το Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης αποφάσισε τότε να διαθέτει μόνον ψωμί. Γράφοντας στον προϋπολογισμό του 2.000.000 δραχμές και με ενίσχυση του κράτους ο Δήμος προσπαθούσε να καλύψει τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες.

Στα τέλη εκείνης της χρονιάς καταγράφονταν 15.000 άνεργοι, εκ των οποίων 2.500 ιδιωτικοί υπάλληλοι, 3.000 καπνεργάτες, 2.500 εργάτες οικοδομών και οδοποιίας, 200 υποδηματεργάτες, 200 ραπτεργάτες κ.ά. Στα συσσίτια μπορούσαν να συμμετέχουν μόνον δημότες Θεσσαλονίκης, ενώ δεν γινόταν διάκριση ανάμεσα σε χριστιανούς και ισραηλίτες. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι γειτονιές της Θεσσαλονίκης, κυρίως οι προσφυγικές, που είχαν πληγεί περισσότερο από εκείνη την οικονομική κρίση. Εκεί εγκαταστάθηκαν και οι δεκάδες εθελόντριες που προσέφεραν τις υπηρεσίες τους. Ανάμεσά τους ήταν οι περιοχές Καλαμαριάς, Άνω και Κάτω Τούμπας, 25ης Μαρτίου, Ν. Κρήνης, Ν. Ρυσίου, Καραγάτσιας, Τριανδρίας Καλαμαριάς, Αγίας Τριάδος, Εθνικής Αμύνης, Αγίου Φανουρίου, Κουλέ Καφέ, Τσινάρ, Ρήγα Φεραίου, Κολοκοτρώνη, Τενεκέ Μαχαλά, Χαρμάνκιοϊ, Ν. Ευκαρπίας, Σταυρούπολης, 151, Κήπου Πριγκίπων κ.ά.

Για την κάλυψη των αναγκών ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Χαρ. Βαμβακάς πρωτοπόρησε εκδίδοντας το «Λαχείον του Δήμου», το οποίο ήταν διαιρεμένο σε δύο σειρές των 5 και των 2 δραχμών. Τα λαχεία κυκλοφορούσαν από τον Οκτώβριο και η κλήρωση έγινε τον Δεκέμβριο 1931. Με εξαιρετική οργάνωση και τη συμμετοχή διακεκριμένων προσωπικοτήτων της πόλης, διευθυντών τραπεζών, καθηγητών πανεπιστημίου κ.ά., εξασφαλίστηκε μεγάλο μέρος του κόστους των συσσιτίων.