Τα όβολα του Καποδίστρια και οι πενταροδεκάρες του Όθωνα

του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά.

Οι συζητήσεις για το ευρώ και τα σενάρια για τη δραχμή έχουν ρίξει στη λήθη τα Καποδιστριακά όβολα, τα αγαπημένα και προσιτά στο λαό χάλκινα νομίσματα. Ο αρχαίος οβολός, το αττικό νόμισμα, ισοδυναμούσε προς το ένα έκτο της Αττικής δραχμής. Επί Καποδίστρια, οβολός αποκλήθηκε το χάλκινο κέρμα που είχε αξία πέντε λεπτών, δηλαδή η γνωστή μας αργότερα πεντάρα, το πεντάλεπτο. Οι χάλκινοι αυτοί οβολοί είχαν από τη μία πλευρά το φοίνικα κάτω από τον σταυρό και στην άλλη στεφάνι δάφνης με την επιγραφή «Ελληνική Πολιτεία».

Ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν ο ηγέτης που φρόντισε να προμηθευτεί νομισματοκοπτική μηχανή και να ιδρύσει το πρώτο νομισματοκοπείο στην Αίγινα. Εκεί κόπηκαν και τα πρώτα Ελληνικά νομίσματα. Η παλιά εκείνη μηχανή μεταφέρθηκε στην Αθήνα, όταν ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα. Τοποθετήθηκε σε κάποια οικία επί της οδού Νομισματοκοπείου, εξ ου και το όνομα της οδού.

Αλλά τόσο η μηχανή όσο και τα νομίσματα που κόπηκαν εξαφανίσθηκαν. Μετά την έλευση του Όθωνα, οι Αντιβασιλείς καταργώντας κάθε τι που προερχόταν από το παρελθόν φρόντισαν να καταργήσουν και τις νομισματικές ρυθμίσεις του Καποδίστρια. Απέσυραν έτσι από την κυκλοφορία τα όβολα, τα οποία αγόραζαν με την οκά οι χαλκουργοί, δεδομένου ότι ο χαλκός των πρώτων εκείνων νομισμάτων ήταν άριστης ποιότητος.

Άτυχα ωστόσο υπήρξαν και τα χάλκινα κέρματα που κόπηκαν επί Όθωνος και έφεραν το όνομά του. Όταν εκθρονίσθηκε ο Βασιλιάς, το επαναστατικό πνεύμα της εποχής καταδίωξε τα χάλκινα κέρματα που έφεραν το όνομά του. Τότε κάποιος τραπεζίτης του Πειραιώς φρόντισε να συγκεντρώσει όλα τα χάλκινα νομίσματα. Δεν τα πώλησε όμως με την οκά, αλλά τα έθεσε πάλι στην κυκλοφορία! Έτσι, μέχρι και τα τέλη του 19oυ αιώνα βρίσκονταν σε κυκλοφορία στις συναλλαγές πεντάρες και δεκάρες του Όθωνος.

ΠΗΓΕΣ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Είναι γνωστό πως το μεγαλύτερο μέρος των δημοσιεύσεων στην εφημερίδα μας αλλά και στον ιστότοπο www.mikros-romios.gr στηρίζεται σε αδημοσίευτες πηγές και είναι προϊόν πρωτογενούς έρευνας.
Επειδή δεν είναι δυνατόν να παρατίθενται παραπομπές, λόγω του δημοσιογραφικού χαρακτήρα των δημοσιεύσεων, οι ερευνητές που επιθυμούν να εντρυφήσουν περισσότερο στα δημοσιευόμενα θέματα μπορούν να επικοινωνούν με το Τμήμα Αρχειακών Μελετών του «Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών - Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία» (Tηλ: 210-3426833 και 210-3231397) ή ηλεκτρονικά (info@mikros-romios.gr), ώστε να ενημερώνονται για παραπομπές ή να συλλέγουν συμπληρωματικές πληροφορίες.