Το εθνικό φιλότιμο των φυλακισμένων στον Παλαιό Στρατώνα

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.

Τις μάχες που δόθηκαν στον περίφημο και αποκαλούμενο «ατυχή» πόλεμο του 1897, όταν οι Τούρκοι έφθασαν έξω από τη Λαμία, ακολούθησαν ανάλογες μάχες στις περίφημες Φυλακές του Παλαιού Στρατώνα. Αυτές βρισκόντουσαν εκεί όπου αποκαλύφθηκε η Στοά της Βιβλιοθήκης του Αδριανού, την οποία σήμερα απολαμβάνουμε περνώντας την οδό Αδριανού. Οι φυλακές εκείνες, οι οποίες λειτούργησαν μέχρι το 1932 οπότε και γκρεμίστηκαν, αποτελούσαν άγος για τον ελληνικό δικαστικό πολιτισμό, αφού στους χώρους εκείνους στοιβάζονταν περίπου 800 κρατούμενοι, κάτω από δυσμενείς συνθήκες και υγρασία.

Εκεί μέσα λοιπόν, το 1897, κάποιοι Στερεοελλαδίτες κρατούμενοι κατηγορούσαν τους Λάκωνες συναδέλφους τους ότι οι συμπατριώτες τους ήταν από τους πρώτους που υποχώρησαν στις μάχες, δίνοντας το παράδειγμα της φυγής. Σημειωτέον ότι οι κρατούμενοι όταν ξέσπασε ο πόλεμος ζήτησαν να συγκροτήσουν δικό τους Σώμα και να πάνε στη γραμμή της μάχης. Οι Λάκωνες, πάντως, έφεραν βαρέως την προσβολή και καιροφυλακτούσαν προκειμένου να βρουν την κατάλληλη ευκαιρία για να εκδικηθούν. Φρόντισαν δε να εισάγουν παράνομα στις φυλακές και φονικά όργανα, μαχαίρια και πιστόλια. Ένα πρωινό λοιπόν του Νοεμβρίου 1897, μια παρέα Λακώνων «έριξε το γάντι» στους Στερεοελλαδίτες. Λόγο στο λόγο οι δύο ομάδες ήρθαν στα χέρια, αλλά το επεισόδιο έληξε με παρέμβαση των ψυχραιμότερων.

Ωστόσο, οι ομάδες έγιναν πολυάριθμες και δεν άργησε να ξεσπάσει πραγματική μάχη. Οι συμπλοκές υπήρξαν φοβερές. Τα μαχαίρια άστραψαν και παντός είδους σιδερένια εργαλεία έγιναν φονικά εργαλεία στα χέρια των κρατουμένων. Η φρουρά κλήθηκε στα όπλα και οι στρατιώτες της μπήκαν στο προαύλιο των φυλακών, όπου ήταν το πεδίο της μάχης. Ματαίως προσπάθησαν να σταματήσουν τη συμπλοκή, η οποία έπαψε μόνον όταν εξαντλήθηκαν οι συμμετέχοντες και γέμισε το προαύλιο με 15 τραυματίες, εκ των οποίων δύο βαριά πληγωμένοι.