Το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου στο θωρηκτό «Αβέρωφ» και το μυστήριο με τα ιερά σκεύη
Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.
Το 2011 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την παραλαβή του θωρηκτού «Γεώργιος Αβέρωφ», το οποίο υπήρξε τότε το πιο ισχυρό και σύγχρονο πλοίο στην Ανατολική Μεσόγειο και ιδιαίτερα στο Αιγαίο. Μεγαλούργησε με
πλοίαρχο τον Παύλο Κουντουριώτη στους Βαλκανικούς και τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αποσύρθηκε το 1952, παρέμεινε στον Πόρο μέχρι το 1983 και μετατράπηκε σε πλωτό Μουσείο 1984 και έκτοτε ελλιμενισμένο στο Φάληρο.
Στο πρώτο επισκέψιμο επίπεδο, στο επίπεδο της εισόδου, ο επισκέπτης συναντά και τη μικρή εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Στη ναυαρχίδα επέβαινε και αρχιμανδρίτης, ο οποίος εμψύχωνε στις δύσκολες στιγμές τα πληρώματα που είχαν το δικό τους χώρο θρησκευτικής περισυλλογής. Έχει και ο ναΐσκος αυτός την ιστορία του.
Στον ενθουσιασμό που επικράτησε με την απόκτηση του πλοίου ο αρχιμανδρίτης του στόλου Προκόπιος Καραμάνος έσπευσε να παραγγείλει πολυτελέστατα ιερά σκεύη για το παρεκκλήσι σε αθηναϊκό καλλιτεχνικό χρυσοχοείο. Ωστόσο, η οικονομική δυσπραγία του Υπουργείου των Ναυτικών δεν επέτρεπε την παραλαβή τους και τα σκεύη διατέθηκαν πλέον προς πώληση στο κοινό. Η στεναχώρια του αρχιμανδρίτη ήταν μεγάλη, όπως και το ποσόν που δεν μπορούσε να καλυφθεί από δημόσια κονδύλια.
Μέχρι που ένα πρωινό παραδόθηκε στο Υπουργείο Ναυτικών ένα μεγάλο κιβώτιο με τα ιερά σκεύη, τα οποία είχε πληρώσει «ανώνυμος» δωρητής. Νέος ενθουσιασμός και συγκίνηση, αλλά και αναζήτηση του δωρητή. Δημοσιογράφος της εποχής επιδόθηκε στην αναζήτηση και ανακάλυψε πως το κιβώτιο παραδόθηκε από υπάλληλο πλούσιου ομογενούς από την Αίγυπτο.
Η γενναία πράξη είχε γίνει από την Μαρία Πεζά-Κότσικα, σύζυγο του ομογενούς ευεργέτη εξ Αιγύπτου Πολυχρόνη Κότσικα και μητέρα του επίσης ευεργέτη Θεόδωρου Κότσικα. Ο τελευταίος παντρεύτηκε την κόρη του επίσης μεγάλου ευεργέτη Εμμανουήλ Μπενάκη, τη Δέσποινα. Ήταν η εποχή που συνυπήρχαν η εθνική ιδεολογία με τον κοσμοπολιτισμό.