Φορολογία εναντίον… αστυφιλίας

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Η πρόταση για την αντιμετώπιση της αστυφιλίας, η οποία βρισκόταν σε εντυπωσιακή έξαρση, έπεσε ως «κεραυνός εν αιθρία» και μάλιστα εν μέσω της δικτατορίας του Ι. Μεταξά (1937): «Να επιβληθή ειδική βαρεία φορολογία εις τους επαρχιώτας τους εγκαθισταμένους εις την πρωτεύουσαν»! Με αυτό τον τρόπο νόμιζε ότι θα ανέκοπτε τα ρεύματα της αστυφιλίας ο Υπουργός Διοικητής Πρωτευούσης Κώστας Κοτζιάς, ο οποίος μάλιστα σκεπτόταν να επαναφέρει σε χρήση τους Φορολογικούς Σταθμούς που λειτουργούσαν στις εισόδους της πόλης από την εποχή του Όθωνα. Αλλά αυτή τη φορά εκτός από τα εμπορεύματα θα φορολογούνταν και οι άνθρωποι…

Ωστόσο, το φαινόμενο οφειλόταν στην κατάσταση που επικρατούσε στις ελληνικές επαρχίες και οδηγούσε τον πληθυσμό να συγκεντρώνεται στα αστικά κέντρα, τα οποία έμοιαζαν ως «επίγειοι παράδεισοι» σε σχέση με τη ζωή στα χωριά. Σε διάστημα μόλις σαράντα ετών (1896-1937), ο αστικός πληθυσμός της χώρας είχε αυξηθεί από 18% σε 40%!

Όσο για τον πληθυσμό της πρωτεύουσας, υπερέβαινε ήδη το μισό εκατομμύριο, αποτελώντας έτσι το 7,5% του συνολικού πληθυσμού του κράτους. Έτσι, η Αθήνα, αναδεικνυόταν πρώτη στο φαινόμενο της αστυφιλίας μεταξύ των 28 ευρωπαϊκών κρατών που είχαν πληθυσμό περισσότερο από 500.000 κατοίκους, αφού τις πρώτες τρεις δεκαετίες του 20ού αιώνα παρουσίαζε πληθυσμιακή αύξηση 268%! Το μεγαλύτερο ποσοστό αφορούσε τα προάστια της πόλης. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Καλλιθέας, όπου οι 139 κάτοικοι του 1896 έφθασαν, σαράντα χρόνια αργότερα, στις 40.000. Την Αθήνα ακολουθούσαν ο Πειραιάς και η Θεσσαλονίκη.

Πάντως, η πρόταση Κοτζιά έμεινε στα χαρτιά, η αστυφιλία συνεχίστηκε με ακόμη μεγαλύτερη ένταση τα δύσκολα χρόνια του πολέμου και τις δεκαετίες που ακολούθησαν και τα αποτελέσματα αποτυπώθηκαν στις μεγάλες πόλεις μας.