Χειροκίνητες αντλίες «εναντίον» των πυρκαγιών που απειλούσαν την Αθήνα επί βασιλείας Όθωνα

του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά.

Μια φωτιά στα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα ήταν μεγάλη υπόθεση. Τα καθήκοντα που είχαν ανατεθεί στον Νομάρχη και στον Δήμαρχο ήταν ασαφή και ο εξοπλισμός ελλιπέστατος. Δύο-τρεις χειροκίνητες αντλίες στάθμευαν στα Ανάκτορα και το Φρουραρχείο, και κινητοποιούνταν σε κάθε περίσταση από στρατιώτες.

Στην άγραφη ακόμη ιστορία της πυρόσβεσης στα πρώιμα χρόνια του ελληνικού κράτους, πρέπει εξέχουσα θέση να κατέχουν οι ελάχιστες ασφαλιστικές εταιρείες της εποχής –ξένων συμφερόντων–, οι οποίες διέθεταν τις δικές τους αντλίες και συνέδραμαν καθοριστικά στην κατάσβεση των πυρκαγιών.

Χρειάστηκε να ξεσπάσουν πολλές πυρκαγιές και να καταστραφούν περιουσίες και ακίνητα μέχρι να αποφασιστεί η ίδρυση ιδιαίτερης πυροσβεστικής υπηρεσίας που ήταν ο Λόχος Πυροσβεστών (1854). Μεγάλες πυρκαγιές σημειώθηκαν στην Κεντρική Αγορά των Αθηνών –τότε βρισκόταν στη συμβολή των οδών Αιόλου και Αδριανού–, στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο, στο Εθνικό Τυπογραφείο που καταστράφηκε ολοσχερώς, ακόμη και στις εγκαταστάσεις της Αστυνομίας!

Από τις πλέον περιπετειώδεις ήταν η πυρκαγιά στην Αγορά (Φεβρουάριος 1852), η οποία κατέστρεψε εντελώς το εμπορικό κατάστημα του Παναγιώτη Λαλαουνίδη και άρχισε να επεκτείνεται στις όμορες εγκαταστάσεις. Τα ξύλινα παραπήγματα και οι καύσιμες ύλες των γειτονικών βιοτεχνιών τροφοδοτούσαν τη φωτιά, ενώ τρόμος επικράτησε από την πληροφορία ότι σε παρακείμενο εργαστήριο υπήρχαν βαρέλια με πυρίτιδα! Τότε ενεφανίσθη με την αντλία του ο ασφαλιστικός πράκτορας Λεβίδης, εκπρόσωπος της ασφαλιστικής εταιρείας «Μιλάνον», και έσωσε την κατάσταση.

Εκείνο το γεγονός προκάλεσε συζητήσεις αλλά και αποφάσεις από την Κεντρική Διοίκηση και τον Δήμο Αθηναίων. Η μεν πρώτη έσπευσε να προμηθεύσει με τέσσερις αντλίες τον δήμο, ο οποίος με τη σειρά του κατασκεύασε τέσσερις υπερυψωμένες δεξαμενές στα τέσσερα τμήματα της πόλης. Ταυτόχρονα –για καλό και για κακό– απευθύνθηκε έκκληση και στις υπόλοιπες ασφαλιστικές εταιρείες να προμηθευθούν αντλίες.