Όταν η «ΕΛΗΑ» νίκησε την «ΑΓΚΥΡΑ»

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.

Την 1η Νοεμβρίου 1920 διεξήχθη μία από τις κρισιμότερες εκλογικές αναμετρήσεις της σύγχρονης ελληνικής Iστορίας. Συμμετείχαν από τη μία ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι Φιλελεύθεροι, με σύμβολο την «ΑΓΚΥΡΑ» και από την άλλη ο Δημήτριος Γούναρης με τους Βασιλικούς και τις συνεργαζόμενες συντηρητικές δυνάμεις με σύμβολο την «ΕΛΗΑ». Τότε για πρώτη φορά μετρήθηκαν και οι δυνάμεις της κομμουνιστικής αριστεράς, αφού ήταν οι πρώτες εκλογές που έγιναν μετά την ίδρυση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (ΣΕΚΕ). Θεωρείται λοιπόν δικαιολογημένα ως η αφετηρία της εκλογικής ιστορίας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος.

Οι Φιλελεύθεροι γνώρισαν τη μεγαλύτερη ήττα στην ιστορία τους, αποτυγχάνοντας σχεδόν στο σύνολο των εκλογικών περιφερειών. Ο Βενιζέλος απέτυχε να εκλεγεί βουλευτής στην Αττικοβοιωτία και αυτοεξορίστηκε υλοποιώντας τη δέσμευσή του ότι θα απομακρυνθεί από την πολιτική ζωή σε περίπτωση ήττας. Ο Ναύαρχος Κουντουριώτης που είχε αναλάβει καθήκοντα Αντιβασιλέα εγκατέλειψε τη θέση του, την οποία ανέλαβε η βασίλισσα Όλγα που είχε έρθει στην Ελλάδα για το θάνατο του γιου της Βασιλέα Αλέξανδρου. Πρωθυπουργός ανέλαβε ο Δημήτριος Ράλλης και ενώ το Έθνος γνώριζε τις σημαντικότερες στιγμές του, με την Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών, στρωνόταν ο δρόμος για την επιστροφή του βασιλιά Κωνσταντίνου.

Ο Βενιζέλος πλήρωσε το ημικοινοβουλευτικό καθεστώς το οποίο είχε επιβληθεί με την παρέμβαση των Συμμάχων και την εξορία του Κωνσταντίνου από το 1917, καθώς και την αδυναμία του να διαχειριστεί τον λανθάνοντα εμφύλιο πόλεμο με στρατιωτικό νόμο και λογοκρισία. Πίστευε δε λανθασμένα πως θα δικαιωνόταν για το όραμα της «Μεγάλης Ελλάδος» μετά την απόβαση του Ελληνικού Στρατού στη Σμύρνη (Μάιος 1919), την κατάληψη της Θράκης (Μάιος-Ιούνιος 1920) και την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών (Ιούλιος 1920). Μια συνθήκη που δεν επικυρώθηκε από καμία χώρα.

ΠΗΓΕΣ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Είναι γνωστό πως το μεγαλύτερο μέρος των δημοσιεύσεων στην εφημερίδα μας αλλά και στον ιστότοπο www.mikros-romios.gr στηρίζεται σε αδημοσίευτες πηγές και είναι προϊόν πρωτογενούς έρευνας.
Επειδή δεν είναι δυνατόν να παρατίθενται παραπομπές, λόγω του δημοσιογραφικού χαρακτήρα των δημοσιεύσεων, οι ερευνητές που επιθυμούν να εντρυφήσουν περισσότερο στα δημοσιευόμενα θέματα μπορούν να επικοινωνούν με το Τμήμα Αρχειακών Μελετών του «Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών - Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία» (Tηλ: 210-3426833 και 210-3231397) ή ηλεκτρονικά (info@mikros-romios.gr), ώστε να ενημερώνονται για παραπομπές ή να συλλέγουν συμπληρωματικές πληροφορίες.