H θρησκευτική «αποκάλυψη» μιας εφημερίδας την Πρωταπριλιά του 1890

του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά.

Κάποτε, στα τέλη του 19ου αιώνα, ήταν θέμα επαγγελματικού γοήτρου για κάθε δημοσιογράφο που σεβόταν τον εαυτό του και τους αναγνώστες να παρουσιάσει με τη μεγαλύτερη δυνατή αληθοφάνεια το πρωταπριλιάτικο τερατολόγημα με το οποίο θα ξεγελούσε το κοινό του. Καλύτερος όλων ήταν ο Ιωάννης Καμπούρογλου, διευθυντής και εκδότης της «Νέας Εφημερίδος». Κάθε πρώτη Απριλίου το φύλλο του έβριθε πειστικών ψεμάτων, τα οποία ξεσήκωναν τον κόσμο, ενώ σε μερικές περιπτώσεις κινδύνευσαν ο ίδιος και οι συντάκτες του από θυμωμένους αναγνώστες!
Την Πρωταπριλιά του 1890 κατόρθωσε να ξενυχτήσει σχεδόν όλους τους κατοίκους των λαϊκών συνοικιών της πρωτεύουσας. Έγραψε ότι τα χαράματα εμφανιζόταν καπνός και ένα γλυκό φως, λίγο πιο κάτω και αριστερά από τον Ναό του Αγίου Ισιδώρου Λυκαβηττού, και ακούγονταν κρότοι σαν να σύρονταν αλυσίδες. Σιγά σιγά δε, μέσα από τον καπνό ξεπεταγόταν «αερώδες τι σώμα χαριέσσης κόρης βαθμηδόν υψούμενον ως επί πτερύγων». Και το αερικό εξαφανιζόταν με έναν κρότο που θύμιζε συντριβή βράχων στα έγκατα του βουνού. Προσέθετε και μερικές εικονικές μαρτυρίες ξεσηκώνοντας έτσι τους εύπιστους ανθρώπους του λαού που ήταν ιδιαίτερα επιρρεπής στις δεισιδαιμονίες.
Όπως ήταν ευνόητο εκατοντάδες άνθρωποι ξενύχτησαν στα χαγιάτια περιμένοντας να δουν το φαινόμενο και να δώσουν τις απαραίτητες εξηγήσεις. Εξορκισμοί, σταυροκοπήματα, επικλήσεις Αγίων και κατά προτίμηση της Μεγαλόχαρης. Και αφού έγινε το θέμα της ημέρας δεν ήταν ολίγοι εκείνοι που πήραν τα συμπράγκαλά τους για να ξενυχτίσουν στη Δεξαμενή, ακριβώς όπως έκαναν στις ολονυκτίες. Το πρωί της 2ας Απριλίου 1891 ήταν σχεδόν το μόνο θέμα συζήτησης στις αθηναϊκές γειτονιές, όπου επικρατούσε απογοήτευση. Και έκαναν μέρες να εμφανιστούν εκείνοι που πειστικότατα έλεγαν ότι είχαν δει το στοιχειό της κοπέλας. Όσο για τον Καμπούρογλου, δεν πήγε στην εφημερίδα του, για να αποφύγει ανεπιθύμητη επίσκεψη από κανέναν ξενυχτισμένο βλάμη του Ψυρρή.

ΠΗΓΕΣ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Είναι γνωστό πως το μεγαλύτερο μέρος των δημοσιεύσεων στην εφημερίδα μας αλλά και στον ιστότοπο www.mikros-romios.gr στηρίζεται σε αδημοσίευτες πηγές και είναι προϊόν πρωτογενούς έρευνας.
Επειδή δεν είναι δυνατόν να παρατίθενται παραπομπές, λόγω του δημοσιογραφικού χαρακτήρα των δημοσιεύσεων, οι ερευνητές που επιθυμούν να εντρυφήσουν περισσότερο στα δημοσιευόμενα θέματα μπορούν να επικοινωνούν με το Τμήμα Αρχειακών Μελετών του «Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών - Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία» (Tηλ: 210-3426833 και 210-3231397) ή ηλεκτρονικά (info@mikros-romios.gr), ώστε να ενημερώνονται για παραπομπές ή να συλλέγουν συμπληρωματικές πληροφορίες.