Οι αγωνιστές της Επανάστασης και τα κουκιά των Αθηναίων

Γράφει ο Ελευθέριος Σκιαδάς. 

Είναι γνωστές οι ταλαιπωρίες και τα βάσανα των αγωνιστών της Επανάστασης του 1821, οι οποίοι, σε κατάσταση ένδειας, βρέθηκαν κατά εκατοντάδες στην Αθήνα, όταν έγινε πρωτεύουσα του ελληνικού βασιλείου. Αφού είχαν υποφέρει τα πάνδεινα κατά τη διάρκεια του αγώνα, πένητες και ρακένδυτοι βρέθηκαν να ζητιανεύουν ακόμη και για τον επιούσιο. Αναζητούσαν στην πρωτεύουσα τους καπεταναίους τους, αφού σε εκείνους είχαν ουσιαστικά στηρίξει την ύπαρξή τους. Αλλά και εκείνοι υπέφεραν. Σχεδόν στην ίδια κατάσταση είχαν βρεθεί και πολλοί γηγενείς Αθηναίοι, εκείνοι που δεν κατάγονταν από τα αρχοντικά τζάκια και αισθάνονταν σχεδόν ξένοι στον τόπο τους.
Παραμένει άγνωστο ωστόσο, το γεγονός ότι τόσο οι αγωνιστές, όσο και οι ντόπιοι διασκέδαζαν την πείνα τους με κουκιά! «Αν έλειπαν τα κουκιά των Αθηναίων εις τα οποία καταφεύγουν οι δυστυχείς στρατιωτικοί μας καθημέραν και μαζεύοντες απ’ αυτά τα βράζουν και αυτά έχουν μόνην των τροφήν ήθελον αποθάναι πολλοί από την πείναν», έγραφε ο δημοσιογράφος και εκδότης Εμμανουήλ Μαντός. Ο ίδιος κατέγραψε πως οι Αθηναίοι, όχι μόνον δεν τους εμπόδιζαν να μαζεύουν τα κουκιά τους, αλλά αισθανόμενοι τη δυστυχία τους, τους παρακινούσαν να παίρνουν όσα περισσότερα μπορούσαν. Αυτά συνέβαιναν στις αρχές του 1835, όταν κυριολεκτικά θερίστηκαν οι αγωνιστές που ήταν σε άθλια κατάσταση από κάποιο γαστρικό νόσημα.
Δεκάδες έχασαν τη ζωή τους, ενώ ακόμη περισσότεροι ήταν εκείνοι που ασθένησαν. Ορισμένοι απέδωσαν το γεγονός στα κουκιά, ενώ οι γιατροί κατηγόρησαν το μολυσμένο νερό που προκαλούσε κάθε χρόνο προβλήματα. Ο δήμαρχος Αθηναίων Ανάργυρος Πετράκης (φωτό), γιατρός ο ίδιος, χώρισε την πόλη σε τέσσερα τμήματα και όρισε έναν γιατρό σε καθένα, κρατώντας και ένα για τον εαυτό του. Η επιδημία αντιμετωπίστηκε και οι αγωνιστές έμειναν στην πόλη να αναζητούν την τύχη τους.