Ο ευέξαπτος δεσπότης και η ταραχώδης Μεγάλη Τρίτη στον Πειραιά

του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά.

Η Μεγάλη Τρίτη του 1891 στον Άγιο Νικόλαο Πειραιώς ήταν ταραχώδης, αφού ξέσπασε διαμάχη μεταξύ του Μητροπολίτη –τότε αποκαλούνταν Αρχιεπίσκοπος– Ζακύνθου Διονυσίου Λάτα (1835-1894) και των ιερέων του ναού. Διαμάχη που σκανδάλισε τους χριστιανούς και απασχόλησε τον Τύπο της εποχής. Η διαμάχη αφορούσε τη θέση από την οποία θα διαβαζόταν το Ευαγγέλιο. Ο Μητροπολίτης ήθελε να αναγνώσει το ευαγγέλιο από τον επισκοπικό θρόνο, ενώ οι ιερείς, ακολουθώντας τις οδηγίες και την παράδοση, επέμεναν να αναγνωσθεί το Ευαγγέλιο από την Ωραία Πύλη.
Ο ιεράρχης επέμενε, όπως εξάλλου και οι ιερείς, οι οποίοι για να τον υποχρεώσουν του έκρυψαν το Ευαγγέλιο. Ποιος είδε τον Θεό και δεν τον φοβήθηκε! Απειλώντας θεούς και δαίμονες, ο Μητροπολίτης διαμαρτυρόμενος και βλέποντας ότι οι κατώτεροί του ήθελαν να επιβληθούν, ετοιμάστηκε να αποχωρήσει αφήνοντας λειτουργία και Ευαγγέλιο –κυριολεκτικά– στο έλεος του Θεού. Η παρέμβαση των επιτρόπων δεν οδήγησε σε κάποιο αποτέλεσμα. Παρουσιάστηκε λοιπόν γενική χασμωδία, αφού σταμάτησε στη μέση η λειτουργία.
Τότε τον λόγο πήραν οι πιστοί, που ανέλαβαν να πείσουν με παρακλήσεις τον Μητροπολίτη να παραμείνει στον ναό τους. Όπερ και εγένετο. Ο Ιεράρχης έμεινε στον ναό αλλά χωρίς να περάσει το… δικό του. Το Ευαγγέλιο διάβασε ένας εκ των ιερέων του ναού από την Ωραία Πύλη, ενώ επίτροποι και πιστοί στέκονταν δίπλα στον Μητροπολίτη για να μην τους φύγει…
Ο Αρχιεπίσκοπος Ζακύνθου Διονύσιος Λάτας υπήρξε εξέχουσα εκκλησιαστική φυσιογνωμία. Γεννήθηκε πάμπτωχος στο Γερακάρι Ζακύνθου, τελείωσε τη Θεολογική Σχολή Ιεροσολύμων και τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών για να υπηρετήσει στη συνέχεια στον Άγιο Παντελεήμονα Αχαρνών. Ανέλαβε τη Μητρόπολη Ζακύνθου το 1884 και κατήργησε έθιμα, όπως το κάψιμο του Ιούδα, που προκαλούσε μεγάλες αναστατώσεις στο νησί.