Oι ζηλόφθονες περιγραφές της κοντέσας Στούρζα για τα τούρκικα χαρέμια

του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά.

Τη γοητεία που ασκούσαν τα χαρέμια της Ανατολής στον ανδρικό πληθυσμό της Δύσης προσπάθησε να αποδομήσει τον Φεβρουάριο 1858 η ελληνικής καταγωγής και συγγενής της φαναριώτικης οικογένειας Μουρούζη κοντέσα Στούρζα. Περιέγραψε τις εντυπώσεις της από τη διαμονή της στην Κωνσταντινούπολη, τα γεύματά της με τις συζύγους εφέντηδων και πασάδων. Και επειδή της δόθηκε η εξαιρετική ευκαιρία να επισκεφτεί τα άδυτα των χαρεμιών διαβεβαίωνε τον ανδρικό πληθυσμό ότι κάθε άλλο παρά έπρεπε να φθονεί τη θέση των Τούρκων ανδρών!

Κείμενο μνημειώδες, μάλλον γεμάτο με υπερβολές. Αναφέρει ότι στους γυναικωνίτες βρήκε μόνον χανούμισσες παχιές, κακοσχηματισμένες, οκνηρές και ρυπαρές. Για να καταδείξει ότι ήταν ψευδής η εικόνα της ευδαιμονίας των ευγενών Τούρκων, «ήτις επί πολλάς εκατονταετηρίδας έφλεγε την φαντασίαν των ρητόρων», προσέθεσε ότι οι γυναίκες των χαρεμιών περνούσαν όλη την ημέρα τους με φιλονικίες και ύβρεις, αλλά και με γρονθοκοπήματα μεταξύ τους. «Το Χαρέμιον είναι κόλασις, ένθα τέσσαρες ή πέντε δαπανώσιν τον χρόνον αυτών βασανίζουσαι άθλιον τι πλάσμα το οποίον εν τω μεταξύ αποκαλούσι Κύριον και Δεσπότην».

Αλλά δεν σταμάτησε εκεί τις περιγραφές της. Συμπλήρωσε πως στα χαρέμια οι γυναίκες δεν έτρωγαν με πιρούνια και κουτάλια ή με ξυλάκια όπως οι Κινέζες, αλλά χρησιμοποιώντας δύο δάκτυλα, τον αντίχειρα και τον δείκτη. Ωστόσο πάχαιναν διότι από το πρωί μέχρι το απόγευμα κατανάλωναν κατά κόρον γλυκά. Κατέληγε δε γράφοντας πως πρόκειται για κορίτσια τα οποία μετά από λίγα χρόνια ήταν τόσο χοντρά «ώστε γενικώς αποθνήσκουν εκ πληθώρας», δηλαδή πέθαιναν από το πάχος!

Η ελληνικής καταγωγής Κοντέσα, βαθιά θρησκευόμενη χριστιανή, φρόντισε να διοχετεύσει τις εντυπώσεις σε εκκλησιαστικά έντυπα βαλκανικών χωρών που πανηγύριζαν για την απομυθοποίηση των χαρεμιών και πρόβαλλαν τη μονογαμία ως λύση για ενάρετη και ευτυχισμένη ζωή.