Η εμφάνιση του «οργανέτου» που αναστάτωνε τους αθηναϊκούς δρόμους το 1906

του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά.

Όσοι νομίζουν πως τα «μουσικά όργανα» και γενικότερα η χρήση της μουσικής από τα καταστήματα, που αλλοιώνουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων και προκαλούν αγανάκτηση, είναι φαινόμενο των καιρών μας, δεν έχουν παρά να διαβάσουν τι συνέβαινε στην πόλη των Αθηνών το 1906! Τότε, είχε πρωτοεμφανισθεί η μόδα του «οργανέτου». Ένα κουτί, το οποίο μέσω μανιβέλας παρήγε μουσική. Άνδρες και γυναίκες –συνήθως ρακένδυτοι– που η ζωή τους είχε ξεβράσει στην Αθήνα, τριγυρνούσαν στους δρόμους γρατζουνώντας το οργανέτο για να εξασφαλίσουν τον Επιούσιο.
Αλλά η νέα εφεύρεση είχε εξελιχθεί στην «όγδοη πληγή των αθηναϊκών δρόμων», όπως έγραφε ο Κωνσταντίνος Σκόκος. Συμπλήρωνε δε ότι «αυτό το τέρας δεν μουγκρίζει μόνον, ξεσχίζει αυτιά, πληγώνει νεύρα, ανακατώνει έντερα, ξεβιδώνει μυαλά, φονεύει την ησυχίαν, τον ύπνον, την αισθητικήν, τον ανθρωπισμόν μας»! Η Τραβιάτα, το ιταλικό μελόδραμα, ήταν στη μόδα εκείνη την εποχή, όπως παιζόταν από το «οργανέτο» θύμιζε «το τρίξιμο πόρτας αλάδωτης, το σχίσιμο χασέ, το πριόνισμα ξύλου οζώδους, το νιαούρισμα γάτας πριαπιζομένης, το ούρλιασμα σκύλου πειναλέου δι’ έν κόκκαλον, το ξέγδαρμα βούρτσας σφουγγαρίσματος, το βράχνιασμα ραγισμένου κουδουνιού»!
Στις αντιδράσεις που σημειώθηκαν για την ανεξέλεγκτη όχληση οι αρμόδιοι απαντούσαν όπως και στις ημέρες μας, δηλαδή ότι εμπόδιο ήταν ο νόμος. Και η άποψη των αγανακτισμένων κατοίκων δημοσιευόταν στις εφημερίδες: «Ο δρόμος σου λέει ο άλλος, δεν είναι ιδιοκτησία σου κύριε! Ανήκει σε όλους. Οι δρόμοι έγιναν για να κυκλοφορούν οι λάσπες, οι σκόνες, οι μανάβηδες, οι λούστροι, τα γαϊδούρια, οι κατσίκες, οι ζητιάνοι, τα κάρρα, οι παλαβοί, οι ξυπόλητοι, οι παληοτενεκέδες, οι σαλεπιτζήδες, οι σκύλοι, οι βρώμες, οι βωμολοχίες, τα ψοφίμια, όλος ο δαιμονιώδης ορυμαγδός των ξεφωνητών, όλα τα σκουπίδια – έμψυχα και άψυχα».