Ο Ζωολογικός Κήπος του Φαλήρου που… έσβησε άδοξα

Περιφραγμένο πάρκο ελαφιών και μπροστά δυο μικρές Αθηναίες.

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Η σημαντικότερη περιβαλλοντική προσπάθεια που έγινε στη χώρα μας τους δύο προηγούμενους αιώνες, αφορούσε τη δημιουργία ενός νέου εθνικού κήπου, πολλαπλάσιου μάλιστα σε έκταση από τον σημερινό, ο οποίος θα λειτουργούσε ως «Ζωολογικός Κήπος». Η ιδέα ανήκε στον «ζωολόγο» Ν. Γερμανό, κατατέθηκε το 1896, υιοθετήθηκε από τον Πρίγκιπα Νικόλαο και υποστηρίχθηκε από ευεργέτες-χορηγούς και τους Δήμους Αθηναίων και Πειραιώς. Για την υλοποίησή της επιλέχθηκε η ακατοίκητη, παραθαλάσσια και τελματώδης περιοχή βορείως του παλαιού Δέλτα του Φαλήρου, προς τον ευρύτερο ορίζοντα όπου αργότερα δημιουργήθηκε το αεροδρόμιο.

Η τεχνητή λίμνη υδρόβιων πτηνών.

Το 1902, πραγματοποιούνταν τα εγκαίνια του «Ζωολογικού Κήπου» και εντός δύο ετών οι πρώτες διαμορφώσεις ήταν εντυπωσιακές. Αντιγράφηκαν και κατασκευάστηκαν περίτεχνα περίπτερα για ζώα και πτηνά από ευρωπαϊκές χώρες, πραγματοποιήθηκαν ατελείωτες επιχωματώσεις, δημιουργήθηκαν τεχνητές λίμνες, μεταφέρθηκε θαλασσινό νερό για τη λειτουργία φυσικών ενυδρείων, ενώ ανεγέρθηκαν εξαιρετικές εγκαταστάσεις για καμηλοπαρδάλεις, αρκούδες, λιοντάρια, ύαινες, κυναίλουρους, στρουθοκαμήλους, καγκουρό και δεκάδες ακόμη άγνωστα στη χώρα μας ζώα.

Η παραδοσιακή κατασκευή για λεοπαρδάλεις που υπήρχε στον «Ζωολογικό Κήπο».

Μέχρι γάτες Αγκύρας και ρώσικες αλεπούδες φιλοξενούσε ο κήπος, ενώ ο περιβάλλων χώρος φυτευόταν με επιμέλεια από τους καλύτερους κηπουρούς. Επίσης, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσίαζε ο μεγάλος αριθμός πτηνών που είχαν συγκεντρωθεί και οι ειδικές εγκαταστάσεις που είχαν δημιουργηθεί για τη φιλοξενία τους.

Πανοραμική άποψη του χώρου που είχε δημιουργηθεί ο «Ζωολογικός Κήπος» στο Φάληρο.

Αλλά όπως όλα τα όμορφα πράγματα, έτσι και η φιλόδοξη εκείνη προσπάθεια κράτησε λίγο. Το 1912, όταν ο Δήμος Αθηναίων προσθέτει σε εκείνες τις εγκαταστάσεις και το πρώτο μεγάλο λούνα παρκ, ιδιώτες διεκδικούν σημαντικές εκτάσεις, ενώ την ίδια χρονιά ξεσπάνε τα μεγάλα εθνικά γεγονότα και αρχίζει η εγκατάλειψη και η καταστροφή των εγκαταστάσεων. Μέχρι το 1916, ο Ζωολογικός Κήπος έχει πάψει τη λειτουργία του και η περιοχή γίνεται γνωστή ως χώρος προσγειώσεως και απογειώσεως των ελάχιστων αεροπλάνων της εποχής.

Ειδικό κλουβί πιθήκων.