Ο πρώτος αυτόματος ρυθμιστήρ κινήσεως

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

«Όσοι διέρχονται τας ημέρας αυτάς από την διασταύρωσιν των οδών Σταδίου και Πεσματζόγλου… προσβλέπουν με περιέργειαν υψηλά, εις ένα ωρισμένον σημείον», έγραφαν οι εφημερίδες το 1936, προσπαθώντας να περιγράψουν την έκπληξη των Αθηναίων που έβλεπαν το πρώτο ηλεκτρικό φανάρι (φωτεινό σηματοδότη) σε δρόμο της πρωτεύουσας. Σύμφωνα με τις πρώτες ενημερωτικές οδηγίες το πράσινο σημαίνει «ελευθέρα διάβασις», το κίτρινο «ενδιάμεσος φάσις» και το κόκκινο «Αλτ, κίνδυνος»!
Το πρώτο εκείνο φανάρι, το οποίο αγοράστηκε 70.000 δραχμές από το Βερολίνο, λειτουργούσε δεκατέσσερις ώρες την ημέρα (08:00 – 22:00). Το βράδυ ένας υπάλληλος του Δήμου το έσβηνε μέσω διακόπτη που είχε τοποθετηθεί στην απέναντι γωνιά. Για τον χρόνο εναλλαγής των σημάτων λαμβανόταν υπόψη ο αριθμός των οχημάτων που διέρχονταν από τη διασταύρωση. Έτσι, το 1937 διέρχονταν από τη συμβολή των οδών Σταδίου & Πεσματζόγλου 11.126 τροχοφόρα το 24ωρο. Οπότε, το «μηχάνημα» ρυθμίστηκε στα είκοσι δευτερόλεπτα το πράσινο, στα δέκα δευτερόλεπτα το κόκκινο και στα πέντε το κίτρινο.
Το δεύτερο φανάρι τοποθετήθηκε, αργότερα, στη συμβολή των οδών Σταδίου και Αιόλου, απ’ όπου διέρχονταν 13.432 τροχοφόρα το 24ωρο. «Ο αστυφύλαξ που μέχρι τώρα ερρύθμιζε την κίνησιν αυτήν έχει αχρηστευθή», σημείωνε με λύπη το σχετικό ρεπορτάζ, συμπληρώνοντας ότι «αποτραβήχτηκε εις μίαν γωνίαν της οδού Σταδίου από την οποίαν παρατηρεί με κάποιαν μελαγχολίαν και ανακούφισιν συγχρόνως το μηχάνημα που τον υποκατέστησε εις τα καθήκοντά του». Δεν άργησε ωστόσο να συμβεί και το πρώτο ατύχημα, όταν ένας περαστικός χαζεύοντας, στο μέσον της διασταύρωσης, το φανάρι παρασύρθηκε από διερχόμενο αυτοκίνητο.