Περίπατος, θεάματα, κήποι και αξιοθέατα στην Ιερά Οδό της δεκαετίας του 1930
Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Από τις ωραιότερες βόλτες στην προπολεμική Αθήνα ήταν κατά μήκος της Ιεράς Οδού, από την οδό Πειραιώς μέχρι τη Σπύρου Πάτση και κατά μήκος της Κωνσταντινουπόλεως. Εκεί βρίσκονταν τα κέντρα, τα «θεάματα» και οι κήποι. Το δίωρο επτά με εννέα ήταν κατεξοχήν για περίπατο. Νεαροί, κορίτσια, γυναίκες, παιδιά, γέροι, γριούλες και ατέλειωτη… μαρίδα εμφανίζονταν από κάθε γωνιά. Τότε έκαναν χρυσές δουλειές οι πλανόδιοι μικροπωλητές, πασατεμπάδες, παγωτατζήδες, στραγαλατζήδες, λεμοναδοπώλες… Τα τραπεζάκια γέμιζαν εύθυμες συντροφιές. Τότε ανθούσαν και τα φλερτάκια με νεανίες που ξεποδαριάζονταν κατά μήκος της Ιεράς Οδού…
Τα καταστήματα της συνοικίας ήταν ένα πραγματικό μωσαϊκό. Πλάι στο μπαρ ξεφύτρωνε το μαγέρικο, πλάι στο μαγέρικο ο καφενές, το αριστοκρατικότερο «Οινοεστιατόριον» ή «Καφεζυθοπωλείον», η απλή ταβέρνα, το «Ζαχαροπλαστείον», το υπαίθριο θέατρο ή ο ρομαντικός κήπος. Εκεί, το καφενεδάκι «Ελβετικόν» του Γερολυμάτου, γεμάτο ταβλαδόρους, εκεί και η ταβέρνα «Υπόγειος Παράδεισος» του Δημητρίου. Στη δε οδό Κωνσταντινουπόλεως, το ζυθεστιατόριο «Δάσος» του Βλάχου, το οποίο είχε κήπο με λεύκες, λυγαριές και ακακίες.
Στα δυτικά της οδού Κωνσταντινουπόλεως υπήρχε το θέατρο «Βοτανικός», όπου ο Κόττας, ο καραγκιοζοπαίκτης της συνοικίας, με όλο τον θίασο επί σκηνής, τον πονηρό Καραγκιόζη, τον αφελή μπαρμπα-Γιώργο, το Κολλητήρι, τον Χατζηαβάτη, διασκέδαζε την τακτική του πελατεία με κωμικοδράματα και ιλαροτραγωδίες! Αλλά η περιοχή διέθετε και θερινό κινηματογράφο, το «Περουζέ».
Ζωηρότατη ήταν η κίνηση και «εις το μέχρι της οδού Πειραιώς ―παρά την Λαχαναγοράν― τμήμα». Η Λαχαναγορά βρισκόταν στο ανασκαμμένο σήμερα οικόπεδο, στη γωνία που συμβάλλουν η οδός Πειραιώς με την Ιερά Οδό. Εκεί ήταν το καφενεδάκι «Λουκαντζίκος», ο «Βύρων», το οινομαγειρείο του Παπαδάτου και τα καφενεία «Προβολεύς», «Λεύκα», «Συνάντησις», «Ένωσις» και «Εμπορικόν Κέντρον».