Όταν η οδός Σταδίου θα «τεμάχιζε» τον Εθνικό Κήπο
Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.
Όπως όλοι οι δρόμοι, έτσι και η οδός Σταδίου έχει τη δική της πλούσια ιστορία. Κεντρικός δρόμος, ο οποίος με το πέρασμα του χρόνου χρωματίστηκε έντονα από τις χρήσεις πολιτισμού, διοίκησης και εμπορίου. «Το κανακάρικό μας βουλευάρτον», έγραφε στις αρχές του 20ού αιώνα ο Νικόλαος Σπανδωνής, ενώ μέχρι το 1880 περίπου τουλάχιστον 16 οικόπεδα ήταν ακόμη άκτιστα. Την ίδια εποχή αποκτούσε τη δενδροστοιχία με τις ακακίες της, η οποία τόσο υμνήθηκε, και τις επόμενες δεκαετίες η πρόοδός της ήταν εντυπωσιακή. Σηκώθηκαν νεοκλασικά μέγαρα, θέατρα και κινηματογράφοι ιδρύθηκαν και τα απογεύματα ήταν απαραίτητος και καθιερωμένος o περίπατος. Όμως, στα μέσα της δεκαετίας του 1930 μια πρόταση ήρθε να ταράξει τα νερά. Ήταν η περίοδος κατά την οποία καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες, αισθητικοί, αργόσχολοι, ειδικοί και μη κατέθεταν προτάσεις υποσχόμενοι ότι θα μεταβάλουν την Αθήνα σε μικρό Παρίσι ή Βιένη ή τουλάχιστον Λονδίνο, αναλόγως της προτίμησης των αυτοσχέδιων πολεοδόμων. Πάντως, εκείνοι που δεν εκφράζονταν ήταν οι αποκαλούμενοι αρμόδιοι.
Εν πάση περιπτώσει, γινόταν και πάλι λόγος για τη διαρρύθμιση της πλατείας Συντάγματος, οπότε σωρηδόν εμφανίζονταν πολλά περίεργα και ακατανόητα σχέδια. «Ο Θεός να βάλει το χέρι το χέρι του» έλεγε ο υπέργηρος Καμπούρογλους, ενώ ανάμεσα στον καταιγισμό των σχεδίων εμφανίστηκε και μία σοβαρή εργασία του καθηγητή του Πολυτεχνείου και ακαδημαϊκού Βασίλειου Κουρεμένου (1875-1957). Τόσο ως καθηγητής αλλά και ως πρόεδρος των αρχιτεκτόνων είχε προτείνει ένα σχέδιο με το οποίο θα μεταβαλλόταν ριζικά η εικόνα όλης της περιοχής οδού Σταδίου – πλατείας Συντάγματος και Εθνικού Κήπου έως το Παναθηναϊκό Στάδιο! Ουσιαστικά πρότεινε την προέκταση της οδού Σταδίου έως το Στάδιο δημιουργώντας μια νέα λεωφόρο, η οποία θα μεταβαλλόταν σε κεντρική οδική αρτηρία. Σύμφωνα με το σχέδιο, από την Ομόνοια θα φαίνονταν ο Υμηττός και τα δένδρα του Εθνικού Κήπου.
Για την εφαρμογή του σχεδίου υπήρχαν μερικά εμπόδια. Καταρχάς, η εν λόγω προέκταση της Σταδίου έβρισκε μπροστά της το Καφενείο του Ζαχαράτου, αλλά το ζήτημα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με την απαλλοτρίωση και κατεδάφισή του. Ελεύθερα πλέον θα προχωρούσε παρακάτω, αλλά και πάλι είχε την ατυχία να βρίσκει μπροστά της τον Εθνικό Κήπο. Όμως, και αυτό αντιμετωπιζόταν, αφού μπορούσε και ο Κήπος να κοπεί στη μέση! Έτσι, θα δημιουργούνταν ένας κεντρικός δρόμος και, όπως ανέφερε η επιχειρηματολογία της εποχής, ο εν λόγω «κεντρικότερος δρόμος μας γίνεται τεράστιος, εκλείπει το τρίγωνον εκείνο του Ζαχαράτου, ενώνεται ένα μέγα μέρος της πόλεως με το κέντρον, συντομεύεται η συγκοινωνία και δημιουργείται μία ευχάριστη διαδρομή δι’ ευθείας οδού διά μέσου του κήπου και για τους πεζούς και για εκείνους που θα διέρχωνται με αυτοκίνητα»!
Η πρόταση Κουρεμένου περιλάμβανε και άλλες ριζικές μεταρρυθμίσεις, όπως διαρρύθμιση της πλατείας Συντάγματος με κατάργηση της σκάλας, απομάκρυνση των ανθοπωλείων, τοποθέτηση κερκίδων σε αμφότερες τις πλευρές του Αγνώστου Στρατιώτου για την παρακολούθηση των τελετών, ενώ σχηματιζόταν ακόμη μία λεωφόρος, που ξεκινούσε από την οδό ‘Οθωνος και κατέληγε στην Κηφισίας, διέσχιζε τον Κήπο κ.ά. Εννοείται ότι η συζήτηση άναψε, με τις κυριότερες αναφορές, κυρίως ιστορικές, να επισημαίνουν πως η ιδέα δεν ήταν νέα «αλλά είχε ριχθή από των πρώτων ημερών της μεταφοράς της πρωτευούσης των Αθηνών» και ότι δεν ήταν «σύμπτωσις το όνομα της οδού Σταδίου, ουδέ η διεύθυνσις αυτής, αρχικώς σχεδιασθείσης να φθάση στο Στάδιον». Αλλά όπως ευχόταν και ο Καμπούρογλους, ο Θεός έβαλε το χέρι του.