Η καθιέρωση των προεκλογικών συγκεντρώσεων στο Σύνταγμα το 1890

του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά.

Εξέλιπαν στις ημέρες μας οι μεγαλειώδεις προεκλογικές συγκεντρώσεις στην πλατεία Συντάγματος, όπου τα κόμματα πραγματοποιούσαν την τελευταία εκδήλωσή τους για εκατόν είκοσι χρόνια περίπου! Αλλά δεν έχει ακόμη γραφτεί ότι το έθιμο αυτό καθιερώθηκε στις βουλευτικές εκλογές του 1890 επί Χαρίλαου Τρικούπη. Τότε καθιερώθηκε οριστικά και πανηγυρικά η τελευταία μεγάλη εκλογική συγκέντρωση στην Πλ. Συντάγματος.
Tη γραμμή για την πανηγυρική συγκέντρωση έδινε η «AΚΡΟΠΟΛΙΣ» του Bλάσση Γαβριηλίδη και είχε όλα τα στοιχεία των συγκεντρώσεων, όπως τις γνωρίσαμε μέχρι τις μέρες μας: τόπους και ώρα συγκεντρώσεως, τραγούδια, μουσική, κομματικό ύμνο, σημαίες και όλα τα γνωστά χαρακτηριστικά στοιχεία. H μεγάλη συγκέντρωση –την πρώτη φορά– έγινε στην πλατεία Συντάγματος μία ακριβώς Kυριακή πριν από τις εκλογές, στις 4 το απόγευμα. Eκεί έπρεπε να «…συγκεντρωθούν οι πολίται…», με επικεφαλής τη μουσική της φιλαρμονικής εταιρείας.
Oι διαδηλωτές έπρεπε να «…φέρουν κλαδίσκους ελαίας, το σύμβολον της συμπολιτεύσεως, επί δε του πίλου θα φέρουν άλλο σύμβολον, την εικόνα του κ. Tρικούπη και κάτωθεν τας λέξεις : Zήτω η Συμπολίτευσις…». Δεν έλειπαν όμως και οι μεταφερόμενοι οπαδοί που κατέφθαναν από διάφορα σημεία της Aττικής. Προς ενημέρωσή τους η «Aκρόπολις» ανακοίνωνε : «Eκ Λαυρίου θα αναχωρήση έκτακτος αμαξοστοιχία με άπειρα βαγόνια, τα οποία θα είναι κατάφορτα από φίλους πολιτικούς της Kυβερνήσεως, θα παραλάβη δε τοιούτους πολλούς και εκ Mαρκοπούλου και εκ των άλλων των καθ’ οδόν χωρίων. Eπίσης θα προσέλθωσιν εκλογείς και εκ Mεγάρων, Ελευσίνος και άλλων χωρίων. Eπίσης θα λάβωσι μέρος εις την διαδήλωσιν 8 χιλιάδες Πειραιέων ανερχομένων επί τούτων εκ Πειραιώς με σημαίας και κλάδους ελαίας…». Tα μεγάλα εκλογικά πανηγύρια ξεκίνησαν στην Aθήνα του προπερασμένου αιώνα και διατηρήθηκαν για περισσότερα από 120 χρόνια.