Περιπετειώδη τα αποκαλυπτήρια της Προμάχου Αθηνάς

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Η ανέγερση του μνημείου των «Βρετανών, Αυστραλών και Νεοζηλανδών πεσόντων εν Ελλάδι κατά τον Ελληνοϊταλικόν πόλεμον», στην είσοδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας, ξεκίνησε το 1947. Πρόεδρος της Επιτροπής Ανέγερσης ήταν ο στρατηγός Αλέξανδρος Παπάγος και τα περιπετειώδη αποκαλυπτήριά του έγιναν από τον βασιλιά Παύλο και τον αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης Σοφοκλή Βενιζέλο το πρωινό της 25ης Απριλίου 1952, παρουσία πλήθους ξένων εκπροσώπων και πρεσβευτών. Ακολούθησε, δε, παρέλαση ελληνικών και αγγλικών ταγμάτων του Στρατού, του Ναυτικού και της Αεροπορίας.
Τα εγκαίνιά του μάλιστα χαρακτηρίσθηκαν από δύο ασυνήθιστα γεγονότα. Την επικράτηση ισχυρών ανέμων και την αφόρητη ζέστη. Οι πρώτοι φρόντισαν να μπερδέψουν τα σχοινιά με τα οποία ήταν δεμένη η σημαία που κάλυπτε την κεφαλή της Προμάχου Αθηνάς στην κορυφή του Μνημείου το οποίο μάταια ο βασιλιάς προσπαθούσε να… αποκαλύψει, μέχρι που αναγκάστηκε να διατάξει την ανάκρουση των εθνικών ύμνων, αλλά και να δώσει εντολή στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, η οποία φρόντισε, μετά την τελετή, να κατεβάσει επιτέλους τη σημαία!
Η δεύτερη, η ζέστη, «χτύπησε» τους βρετανούς ναύτες της αγγλικής μοίρας του Στόλου της Μεσογείου, που αποτελούσαν το τιμητικό άγημα, οι οποίοι ζαλισμένοι από τον καύσωνα άρχισαν να λιποθυμούν ο ένας μετά τον άλλον! Είκοσι ναύτες μεταφέρθηκαν εσπευσμένα στον Σταθμό Πρώτων Βοηθειών, ενώ στους παρευρισκόμενους «εντύπωσιν έκαμεν… η ψύχραιμος στάσις των παρατεταγμένων ανδρών των αγγλικών τμημάτων, οι οποίοι ούτε τους οφθαλμούς έστρεφαν, διά να ίδουν τους παραπλεύρως συναδέλφους των, όταν λιποθυμούντες κατέπιπτον μετά του οπλισμού των εις το πλακόστρωτον»!
Το έργο είναι του ακαδημαϊκού γλύπτη Βάσου Φαληρέα σε αρχιτεκτονικά σχέδια του ζεύγους Φαίδωνος και Έθελ Κυδωνιάτη. Τη μαρμάρινη λέαινα στη βάση της ιδιαίτερα υψηλής στήλης είχε φιλοτεχνήσει ο Αθανάσιος Λημναίος.